April 03, 2025
જો આપણે દેશમાં મંદિરોની કુલ જમીન વિશે વાત કરીએ, તો કોઈ ચોક્કસ આંકડો નથી, પરંતુ કેટલીક રાજ્ય સરકારોએ મંદિરની જમીનના આંકડા ચોક્કસપણે જાહેર કર્યા છે. આ સંદર્ભમાં, CAG એટલે કે દેશના ઓડિટર જનરલનો અહેવાલ પણ મંદિરની જમીનના આંકડા રજૂ કરે છે. આ અહેવાલ મુજબ, ફક્ત 4 રાજ્યોમાં મંદિરો પાસે એટલી જમીન છે જેટલી વક્ફ બોર્ડ પાસે આખા દેશમાં નથી.
4 રાજ્યોમાં 10 લાખ એકર જમીન
CAG રિપોર્ટમાં જણાવાયું છે કે દક્ષિણ ભારતના ચાર મુખ્ય રાજ્યોમાં સૌથી વધુ હિન્દુ મંદિરો છે અને તેમની પાસે ઘણી જમીન છે. આ બાબતે, દક્ષિણ ભારતના તમિલનાડુ રાજ્યની સરકારે પણ આંકડા જાહેર કર્યા છે અને કહ્યું છે કે લગભગ 44 હજાર હિન્દુ મંદિરો છે, જેમાં લગભગ 5 લાખ એકર જમીન છે. આ ઉપરાંત, આંધ્રપ્રદેશના દાન વિભાગે પણ કહ્યું છે કે મંદિરોવાળી 4.6 લાખ એકર જમીન છે. તેલંગાણામાં 87 હજાર એકર અને ઓડિશામાં લગભગ 13 હજાર એકર જમીન મંદિરો હેઠળ આવે છે. આ રીતે, આ આંકડો ૧૦ લાખ એકરને પણ વટાવી જાય છે.
યુપી સહિત અન્ય રાજ્યોમાં પણ જમીન છે
માત્ર દક્ષિણ ભારતમાં જ મંદિરો પાસે જમીન નથી. યુપીમાં પણ મંદિરો પાસે લગભગ ૪.૬ લાખ એકર જમીન છે, જેમાંથી ૧ લાખ એકર સિંચાઈ માટે જમીન છે. પશ્ચિમ બંગાળમાં પણ મંદિરો હેઠળ હજારો એકર જમીન છે અને મહારાષ્ટ્ર આ બાબતમાં પાછળ નથી. આમ, એક અંદાજ મુજબ, દેશભરમાં મંદિરો પાસે લગભગ ૨૦ લાખ એકરથી વધુ જમીન છે.
વક્ફ અને ચર્ચ પાસે કેટલી જમીન છે
મંદિરોની તુલનામાં, વક્ફ બોર્ડ પાસે દેશભરમાં કુલ ૯.૪ લાખ એકર જમીન છે, જ્યારે ચર્ચ પાસે ૨ થી ૩ લાખ એકર જમીન હોવાનો દાવો છે. જો આ સંપત્તિઓની કિંમત
