October 17, 2024
દેશના પ્રખ્યાત ઉદ્યોગપતિ રતન ટાટાના અંતિમ સંસ્કાર આજે સાંજે 4 વાગ્યે રાજ્ય સન્માન સાથે કરવામાં આવશે. તે પહેલા, સવારે 10 વાગ્યે, તેમના પાર્થિવ દેહને અંતિમ દર્શન માટે નરીમાન મેદાનના NCPA લૉનમાં રાખવામાં આવશે. રતન ટાટાએ બુધવારે રાત્રે 11.30 વાગ્યે મુંબઈની બ્રીચ કેન્ડી હોસ્પિટલમાં 86 વર્ષની વયે અંતિમ શ્વાસ લીધા હતા. રતન ટાટાની મુંબઈની બ્રીચ કેન્ડી હોસ્પિટલમાં સારવાર ચાલી રહી હતી જ્યાં તેમને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થવાને કારણે દાખલ કરવામાં આવ્યા હતા. રતન ટાટા પારસી સમુદાયમાંથી આવે છે અને તેમના અંતિમ સંસ્કાર પારસી ધાર્મિક વિધિઓને બદલે હિંદુ પરંપરા મુજબ કરવામાં આવશે. તેમના પાર્થિવ દેહને સાંજે 4 વાગ્યે મુંબઈના વરલીમાં ઇલેક્ટ્રિક સ્મશાનગૃહમાં રાખવામાં આવશે. અહીં લગભગ 45 મિનિટ સુધી પ્રાર્થના થશે, ત્યારબાદ અંતિમ સંસ્કારની પ્રક્રિયા પૂર્ણ થશે.
પારસી સમુદાયના અંતિમ સંસ્કારની પદ્ધતિ સંપૂર્ણપણે અલગ છે
તમને જણાવી દઈએ કે પારસી સમુદાયમાં અંતિમ સંસ્કારના નિયમો તદ્દન અલગ છે. પારસીઓમાં અંતિમ સંસ્કારની પરંપરા 3 હજાર વર્ષ જૂની છે. હજારો વર્ષ પહેલાં પર્શિયા (ઈરાન)થી ભારતમાં આવેલા પારસી સમુદાયમાં ન તો મૃતદેહને બાળવામાં આવે છે કે ન તો દફનાવવામાં આવે છે. પારસી ધર્મમાં, મૃત્યુ પછી, મૃતદેહને ગીધ માટે ટાવર ઓફ સાયલન્સ અથવા દખ્મા તરીકે ઓળખાતા પરંપરાગત કબ્રસ્તાનમાં ખાવા માટે ખુલ્લામાં છોડી દેવામાં આવે છે. ગીધનું મૃતદેહ ખાવું એ પણ પારસી સમુદાયની પરંપરાનો એક ભાગ છે. જો કે, રતન ટાટાના અંતિમ સંસ્કાર હિંદુ વિધિ પ્રમાણે કરવામાં આવશે. અગાઉ સપ્ટેમ્બર 2022માં ટાટા સન્સના ભૂતપૂર્વ ચેરમેન સાયરસ મિસ્ત્રીના અંતિમ સંસ્કાર પણ હિંદુ વિધિ પ્રમાણે કરવામાં આવ્યા હતા. કારણ કે કોરોના મહામારી દરમિયાન મૃતદેહોના અગ્નિસંસ્કારની પદ્ધતિઓમાં ફેરફાર કરવામાં આવ્યા હતા. તે દરમિયાન પારસી સમુદાયના અંતિમ સંસ્કારના રિવાજો પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો.
પારસી સમુદાયમાં અંતિમ સંસ્કાર કેવી રીતે કરવામાં આવે છે?
પારસી સમુદાયના વ્યક્તિના મૃત્યુ પછી, મૃતદેહને વસ્તીવાળા વિસ્તારથી દૂર દખ્મા એટલે કે ટાવર ઓફ સાયલન્સમાં લઈ જવામાં આવે છે. ઘણી જગ્યાએ તે નાની ટેકરી પણ હોઈ શકે છે. ટાવર ઓફ સાયલન્સમાં મૃતદેહને ખુલ્લા આકાશ નીચે ઊંચાઈએ રાખવામાં આવે છે. આ પછી મૃતકોની અંતિમ પ્રાર્થના શરૂ કરવામાં આવે છે. પ્રાર્થના પછી મૃતદેહને ગરુડ અને ગીધ જેવા પક્ષીઓ માટે છોડી દેવામાં આવે છે.
આ હિંદુ રીતિ-રિવાજોનું કારણ છે
એક સમયે વર્તમાન ઈરાન એટલે કે પર્શિયાની વસ્તી ધરાવતા આ સમુદાયના લોકો હવે આખી દુનિયામાં બહુ ઓછી સંખ્યામાં બચ્યા છે. 2021માં કરાયેલા સર્વે મુજબ વિશ્વમાં પારસીઓની સંખ્યા 2 લાખથી ઓછી છે. વિશ્વભરમાં અંતિમ સંસ્કારની અનોખી પરંપરાને કારણે આ સમુદાયને મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડે છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, ટાવર ઓફ સાયલન્સ માટે યોગ્ય જગ્યાના અભાવ અને ગરુડ અને ગીધ જેવા પક્ષીઓના અભાવને કારણે, પારસી લોકોએ અંતિમ સંસ્કાર કરવાની રીત બદલવાનું શરૂ કર્યું છે.
Trending News
પારસી સમુદાયના કૈકોબાદ રુસ્તોમફ્રેમ હંમેશા વિચારતા હતા કે જ્યારે તેમનું મૃત્યુ થશે ત્યારે પારસી ધર્મની પરંપરા મુજબ ગીધ તેમના મૃતદેહનો સ્વીકાર કરશે, પરંતુ હવે આ પક્ષી ભારતના આકાશમાંથી લગભગ ગાયબ થઈ ગયું છે. આવી સ્થિતિમાં પારસીઓ માટે તેમની વર્ષો જૂની પરંપરાઓનું પાલન કરવું ખૂબ મુશ્કેલ બની ગયું છે. હવે ઘણા પારસી પરિવારો તેમના સંબંધીઓને હિંદુ સ્મશાનભૂમિ અથવા ઇલેક્ટ્રિક સ્મશાનગૃહમાં લઈ જવા લાગ્યા છે.