May 18, 2025
જમ્મુ-કાશ્મીરના પહેલગામમાં થયેલા આતંકવાદી હુમલા બાદ ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે તણાવ વધી ગયો છે. ભારતમાંથી બદલાના અવાજો ઉઠી રહ્યા છે. ભારતે પહેલાથી જ પોતાનો ઈરાદો સ્પષ્ટ કરી દીધો છે કે તે પાકિસ્તાન વિરુદ્ધ ઉપલબ્ધ તમામ માધ્યમોનો ઉપયોગ કરશે જેથી ખાતરી કરી શકાય કે ઈસ્લામાબાદના નેતૃત્વ હેઠળના સંગઠનોના ઈશારે સરહદ પારથી થતા આતંકવાદનો સંપૂર્ણ નાશ થાય.
પહેલગામ હુમલાનો બદલો લેવા માટે ભારતની લશ્કરી કાર્યવાહીની અટકળો વચ્ચે, તાજેતરમાં ૧૯૯૩ના સીઆઈએ દસ્તાવેજો જાહેર કરવામાં આવ્યા છે. સીઆઈએના દસ્તાવેજોમાં આગાહી કરવામાં આવી હતી કે બંને દેશો વચ્ચે યુદ્ધ પાકિસ્તાન માટે વિનાશક સાબિત થશે. જાહેર કરાયેલા દસ્તાવેજો અનુસાર, બંને દેશો વચ્ચે યુદ્ધ પાકિસ્તાનની સેનાનો નાશ કરી શકે છે.
લશ્કરી તાકાતનો હિસાબ
૧૯૯૩ના દસ્તાવેજોમાં ભારત અને પાકિસ્તાન બંનેની લશ્કરી શક્તિનો હિસાબ આપવામાં આવ્યો હતો અને ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો કે સંપૂર્ણ યુદ્ધની સંભાવના ફક્ત ૨૦% હતી. જોકે, તેણે ચેતવણી આપી હતી કે “આતંકવાદી હુમલો” થાય તો પરિસ્થિતિ નાટકીય રીતે બદલાઈ શકે છે. રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા આર્કાઇવ્ઝ દ્વારા કરવામાં આવેલી અપીલ બાદ, ૧૯૯૩માં “ભારત-પાકિસ્તાન: ૧૯૯૦ના દાયકામાં યુદ્ધની સંભાવનાઓ” શીર્ષક હેઠળ રાષ્ટ્રીય ગુપ્તચર મૂલ્યાંકન જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું.
Trending News
પરમાણુ યુદ્ધની શક્યતા
૧૯૯૩ના મૂલ્યાંકનમાં પરમાણુ યુદ્ધની શક્યતાને પણ ધ્યાનમાં લેવામાં આવી હતી. દસ્તાવેજમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે પાકિસ્તાન પરમાણુ શસ્ત્રોને મુખ્યત્વે એક અવરોધક અને પરંપરાગત રીતે શ્રેષ્ઠ ભારત સાથે સંઘર્ષની સ્થિતિમાં તેના અસ્તિત્વને સુરક્ષિત રાખવાના સાધન તરીકે જુએ છે. ભારતની ઝડપી લશ્કરી પ્રગતિ પાકિસ્તાનની સ્પર્ધાત્મક રહેવાની ક્ષમતા પર અસર કરશે. ભારતની વધતી જતી લશ્કરી શક્તિથી ઇસ્લામાબાદ વધુ ખતરો અનુભવશે અને પરમાણુ અવરોધ પર વધુ આધાર રાખશે. છેલ્લા ઉપાય તરીકે, ઇસ્લામાબાદની ભયાવહ સરકાર પરમાણુ શસ્ત્રોની ખુલ્લી જમાવટ જેવા આત્યંતિક પગલાં લેવાનું પણ વિચારી શકે છે.
આ દસ્તાવેજો પાકિસ્તાન પર ભારતની સ્પષ્ટ લશ્કરી શ્રેષ્ઠતા પર પણ પ્રકાશ પાડે છે. ગુપ્ત અહેવાલમાં એવો પણ સંકેત આપવામાં આવ્યો છે કે ભારત “LoC પર ઘૂસણખોરીના માર્ગો બંધ કરવા અથવા આતંકવાદને ટેકો આપવા બદલ પાકિસ્તાનને સજા કરવા” લશ્કરી કાર્યવાહી કરી શકે છે. દરમિયાન, પહેલગામ આતંકવાદી હુમલા બાદ ભારતે પાકિસ્તાન વિરુદ્ધ કાર્યવાહીની જાહેરાત કરી છે.