January 19, 2025
પ્રયાગરાજમાં સંગમના કિનારે યોજાઈ રહેલા મહાકુંભમાં દેશ-વિદેશથી શ્રદ્ધાળુઓ પહોંચી રહ્યા છે. અત્યાર સુધીમાં, 7 કરોડથી વધુ ભક્તો ત્રિવેણીના પવિત્ર કિનારે પવિત્ર ડૂબકી લગાવવા માટે સંગમ પહોંચી ચૂક્યા છે. બીજી તરફ, ધર્મ અને રાષ્ટ્રને સમર્પિત સનાતન સંસ્કૃતિના અખાડાઓમાં નાગા સેના તૈયાર કરવામાં આવી રહી છે. ગંગાના કિનારે, જુના અખાડાના લગભગ 5000 સન્યાસીઓએ પોતાનું પિંડદાન કર્યું છે અને 108 ડૂબકી લગાવી છે અને નાગા સંત બનવાની અંતિમ ક્રિયા તરફ આગળ વધ્યા છે.
નાગા સાધુ બનવાની અંતિમ પ્રક્રિયામાં 5 હજાર સંન્યાસીઓ
જુના અખાડાના ચાર માધીઓના નેતૃત્વમાં, લગભગ 5,000 સાધુઓએ ગંગા કિનારે 8 થી 10 અલગ અલગ રીતે 108 વખત ડૂબકી લગાવી. લગભગ ૩૬ કલાક સુધી ચાલેલી કઠોર તપસ્યા પછી, જુના અખાડાના આચાર્ય મહામંડલેશ્વર અવધેશાનંદ ગિરી આજે સાંજે અખાડા શિબિરમાં ધાર્મિક ધ્વજ હેઠળ તેમને દીક્ષા આપશે અને તેમને નાગા સંત બનાવશે. આમાં, વિજયા હવનની અંતિમ પ્રક્રિયામાંથી પસાર થયા પછી, આ બધા સાધુઓ નાગા સાધુ બનશે.
નાગા સાધુઓ ફક્ત મહાકુંભમાં જ બને છે
મહાકુંભમાં જ નાગા સંતો બનાવવાની પરંપરા છે. આમાં, અખાડાઓમાં નાગા સંતોનું નિર્માણ થાય છે. સનાતન અને અખાડાની પરંપરાઓ ગુરુના માર્ગદર્શન હેઠળ લગભગ ૮ થી ૧૦ દિવસ સુધી ચલાવવાની હોય છે. જ્યારે તેઓ નાગા બનવા માટે લાયક બને છે, ત્યારે કઠોર તપ અને જપ પછી, તેમણે પોતાની સાથે તેમના પિતા અને માતાનું પિંડ દાન પણ કરવું પડે છે. પિંડદાન પછી, તેમનો સાંસારિક આસક્તિનો અંત આવે છે. તેમના માટે, અખાડાનો ધાર્મિક ધ્વજ જ બધું છે. તેઓ દરરોજ ધાર્મિક ધ્વજ હેઠળ પોતાના દેવતાની પૂજા કરીને ધર્મ અને સંસ્કૃતિના પ્રચારમાં રોકાયેલા રહે છે. મહાકુંભમાં અમૃત સ્નાન કર્યા પછી, તેઓ અખાડા અને સનાતન ધર્મની પરંપરાનો પ્રચાર કરવા માટે દેશના વિવિધ ભાગોમાં જાય છે.
મૌની અમાવસ્યાનું વિશેષ મહત્વ
મૌની અમાવસ્યા પહેલા સાધુને નાગા સાધુ બનાવવાની પ્રક્રિયા શરૂ થાય છે. પરંપરા મુજબ, પહેલા દિવસે મધ્યરાત્રિએ એક ખાસ પૂજા કરવામાં આવશે જેમાં દીક્ષિત સંન્યાસીને તેના સંબંધિત ગુરુની સામે નાગા બનાવવામાં આવશે. મધ્યરાત્રિએ સંતો ગંગામાં ૧૦૮ ડૂબકી લગાવશે. આ સ્નાન પછી, તેની શિખા (વેણી)નો અડધો ભાગ કાપી નાખવામાં આવશે. આ પછી તેને તપસ્યા કરવા માટે જંગલમાં મોકલવામાં આવશે. નજીકમાં કોઈ જંગલ ન હોવાથી, સાધુઓ તેમનો છાવણી છોડી દે છે. સમજાવ્યા પછી તેને પાછો બોલાવવામાં આવશે. ત્રીજા દિવસે તે નાગાના રૂપમાં પાછો આવશે અને તેને અખાડાના આચાર્ય મહામંડલેશ્વર સમક્ષ લાવવામાં આવશે.
