December 01, 2025
૧૯૪૭માં ભારત બ્રિટિશ શાસનથી મુક્ત થયું હતું. દેશને આઝાદીના ૭૮ વર્ષ પૂર્ણ થયા છે. દેશભરમાં ૭૯મો સ્વતંત્રતા દિવસ ઉજવવામાં આવી રહ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં, સ્વતંત્રતા સંગ્રામના નાયકો એટલે કે સ્વતંત્રતા સેનાનીઓની શૌર્યગાથાઓને યાદ કરવામાં આવી રહી છે. આ પ્રસંગે, આપણે રાષ્ટ્રપિતા મહાત્મા ગાંધી અને સ્વતંત્રતાની ઉજવણીના પ્રથમ દિવસની અજાણી વાર્તા કહીએ છીએ, જેના વિશે ઘણા લોકો અજાણ હશે. જ્યારે ભારતના પ્રથમ વડા પ્રધાન જવાહરલાલ નહેરુએ ૧૪ થી ૧૫ ઓગસ્ટ ૧૯૪૭ ની મધ્યરાત્રિએ ભારતની ‘નિયતિ સાથે મુલાકાત’ની જાહેરાત કરી, ત્યારે ગાંધીજીએ દિલ્હીમાં સ્વતંત્રતા દિવસની ઉજવણીમાં હાજરી ન આપવાનો નિર્ણય લીધો, તેનું કારણ શું હતું, ચાલો તમને જણાવીએ.
૧૫ ઓગસ્ટ ૧૯૪૭ ના રોજ બાપુએ સ્વતંત્રતાની ઉજવણીમાં ભાગ કેમ ન લીધો?
૧૫ ઓગસ્ટ ૧૯૪૭ ના રોજ ભારતને આઝાદી મળી ત્યારે રાષ્ટ્રપિતા મહાત્મા ગાંધી આ ઉજવણીમાં હાજરી આપી શક્યા ન હતા. આવું એટલા માટે થયું કારણ કે તેઓ દિલ્હીથી ખૂબ દૂર બંગાળના નોઆખલીમાં હતા, જ્યાં તેઓ હિન્દુઓ અને મુસ્લિમો વચ્ચેની સાંપ્રદાયિક હિંસા રોકવા માટે ઉપવાસ કરી રહ્યા હતા. હકીકતમાં, મહાત્મા ગાંધીએ 15 ઓગસ્ટ 1947 ના રોજ 24 કલાક ઉપવાસ કરીને ઉજવણી કરી હતી.
દેશ સ્વતંત્ર થયો પણ તેનું વિભાજન પણ થયું. છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી દેશભરમાં હિન્દુઓ અને મુસ્લિમો વચ્ચે સતત રમખાણો થઈ રહ્યા હતા. તે રમખાણોથી ગાંધીજી ખૂબ જ દુઃખી હતા. જ્યારે તેમને આ વિશે પૂછવામાં આવ્યું ત્યારે તેમણે કહ્યું – ‘મારા માટે ઉજવણીમાં જોડાવું જરૂરી નથી’?
Trending News
શું નેહરુનું તે ઐતિહાસિક ભાષણ સાંભળ્યું નથી, કહ્યું – હું મારો જીવ આપી દઈશ…
14 ઓગસ્ટની મધ્યરાત્રિએ જવાહરલાલ નેહરુએ તેમનું ઐતિહાસિક ભાષણ ‘ટ્રાયસ્ટ વિથ ડેસ્ટિની’ આપ્યું હતું. આ ભાષણ આખી દુનિયાએ સાંભળ્યું હતું પરંતુ મહાત્મા ગાંધીએ તે સાંભળ્યું ન હતું કારણ કે તેઓ તે દિવસે વહેલા સૂઈ ગયા હતા. તે સમય દરમિયાન, જવાહરલાલ નેહરુ અને સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલે મહાત્મા ગાંધીને એક પત્ર મોકલ્યો, જેમાં લખ્યું હતું કે 15 ઓગસ્ટ આપણો પહેલો સ્વતંત્રતા દિવસ છે અને તમે રાષ્ટ્રપિતા છો. કૃપા કરીને જોડાઓ અને અમને આશીર્વાદ આપો. ગાંધીજીએ આ પત્રનો જવાબ આપતા લખ્યું, ‘કલકત્તામાં હિન્દુઓ અને મુસ્લિમો એકબીજાને મારી રહ્યા છે, આવી સ્થિતિમાં હું ઉજવણી કરવા કેવી રીતે આવી શકું? રમખાણો રોકવા માટે હું મારો જીવ આપી દઈશ’.