December 01, 2025
આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાકીય ભંડોળ (IMF) આ દિવસોમાં સમાચારમાં છે. તાજેતરમાં જ સંગઠને પાકિસ્તાનને 1 અબજ ડોલરની લોન આપી હતી. તે જ સમયે, IMF ને હવે ડર છે કે ગરીબ પાકિસ્તાનને આપવામાં આવેલા પૈસા બરબાદ થઈ શકે છે, આ માટે સંસ્થાએ એક મોટો નિર્ણય લીધો છે.
IMF એ જણાવ્યું હતું કે તેણે પાકિસ્તાન માટે તેના રાહત કાર્યક્રમનો આગામી તબક્કો જાહેર કરતા પહેલા 11 નવી શરતો લાદી છે.
ચાલો વાંચીએ કે વિશ્વને લોન આપતી IMF પૈસા ક્યાંથી મેળવે છે? તે જ સમયે, કોઈ દેશને લોન કેવી રીતે મળે છે?
IMF પૈસા ક્યાંથી મેળવે છે?
Trending News
IMF માં 191 સભ્ય દેશોનો સમાવેશ થાય છે. તે તેના સભ્ય દેશોને ટકાઉ વિકાસ અને સમૃદ્ધિ માટે નાણાકીય સહાય પૂરી પાડે છે. આ સંગઠનનો મુખ્ય એજન્ડા પણ છે. આ સંગઠન તેના સભ્ય દેશો પાસેથી તેમની ક્ષમતા અનુસાર નિશ્ચિત ફી વસૂલ કરે છે. આ સંગઠન સભ્ય દેશો પાસેથી દેશની આર્થિક સ્થિતિ, GDP અને વિદેશી વેપારના આધારે ફી વસૂલ કરે છે.
જો કોઈ પણ દેશ આ સંગઠનનો ભાગ બનવા માંગે છે, તો તે દેશે ફી ચૂકવવી પડશે. તે જ સમયે, લોન પર મળતું વ્યાજ એ સંસ્થાની આવક છે. જોકે, જરૂર પડ્યે ભંડોળ એકત્ર કરવા માટે IMF એ કેટલાક અન્ય પગલાં લીધાં છે.
IMF પોતે પણ લોન લઈ શકે છે. આ સંસ્થા અમેરિકા, જાપાન, જર્મની જેવા વિકસિત દેશો પાસેથી લોન લે છે. તે જ સમયે, તે સભ્યો પાસેથી લોન પણ લઈ શકે છે.
હવે ચાલો જાણીએ કે IMF કોઈ દેશને કેવી રીતે લોન આપે છે.
જો કોઈ દેશને પૈસાની જરૂર હોય, તો તે IMF પાસેથી પૈસા માંગે છે. ત્યારબાદ IMF સ્ટાફ તે દેશની સરકાર સાથે આર્થિક અને નાણાકીય પરિસ્થિતિ અને નાણાકીય જરૂરિયાતો અંગે ચર્ચા કરે છે. તે જ સમયે, IMF તે દેશ પર કેટલીક શરતો પણ લાદી શકે છે. દેશની સરકાર માટે IMF ની નીતિઓ સાથે સંમત થવું જરૂરી છે.
એકવાર શરતો પર સંમતિ થઈ જાય, પછી IMF એક્ઝિક્યુટિવ બોર્ડ સમક્ષ એક સમજૂતી પત્ર (MoU) રજૂ કરવામાં આવે છે. એક્ઝિક્યુટિવ બોર્ડને કરારની વિગતવાર જાણ કરવામાં આવે છે.
બોર્ડ દ્વારા લોન મંજૂર થયા પછી, IMF સભ્ય દેશ નીતિનો અમલ કરે છે કે કેમ તેનું નિરીક્ષણ કરે છે. દેશની આર્થિક અને નાણાકીય સ્થિતિની રિકવરી નક્કી કરે છે કે IMF ભંડોળ ચૂકવવું કે નહીં.
IMF અને વિશ્વ બેંક વચ્ચે શું તફાવત છે?
વાસ્તવમાં, વિશ્વ બેંક નીતિ સુધારણા કાર્યક્રમો અને પ્રોજેક્ટ્સ માટે લોન આપે છે, જ્યારે IMF ફક્ત નીતિ સુધારણા કાર્યક્રમો માટે લોન આપે છે. સૌથી મોટો તફાવત એ છે કે વિશ્વ બેંક ફક્ત વિકાસશીલ દેશોને જ નાણાં ઉછીના આપે છે, જ્યારે IMF ગરીબ દેશો તેમજ વિકાસશીલ દેશોને પણ ભંડોળ આપી શકે છે.