અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે નવી ટેરિફ નીતિની જાહેરાત કરી ત્યારથી સોનાના ભાવમાં વધારો થઈ રહ્યો છે. મંગળવારે રાજધાની દિલ્હીમાં સોનાનો ભાવ ૫૦ રૂપિયા વધીને ૯૬,૪૫૦ રૂપિયા પ્રતિ ૧૦ ગ્રામના સર્વકાલીન ઉચ્ચતમ સ્તર પર પહોંચી ગયો. નિષ્ણાતો કહે છે કે સોનાના ભાવમાં વધારો ચાલુ રહેશે. બહુરાષ્ટ્રીય રોકાણ બેંક ગોલ્ડમેન સૅક્સે કહ્યું છે કે સોનાના ભાવમાં લગભગ 38 ટકાનો વધારો થઈ શકે છે.
એટલે કે આજે 10 ગ્રામ સોનાની કિંમત લગભગ 1 લાખ રૂપિયા છે. પરંતુ તમને જાણીને નવાઈ લાગશે કે આ સોનાની કિંમત એક સમયે ફક્ત 99 રૂપિયા હતી. આનો અર્થ એ થયો કે 74 વર્ષમાં સોનાના ભાવ 750 ગણા વધ્યા છે.
લગભગ ૭૫ વર્ષ પહેલાં, એટલે કે ૧૯૫૦માં, જો કોઈએ માત્ર ૧૦૦૦ રૂપિયાનું સોનું ખરીદ્યું હોત, તો આજે તેની કિંમત ૭.૫ લાખ રૂપિયાથી વધુ હોત. આજે અમે તમને જણાવીશું કે સોનાના ભાવ ક્યારે અને કઈ ગતિએ વધ્યા.
૯૯ રૂપિયાથી ૧ લાખ સુધીની સફર
જો કોઈએ ૧૯૫૦માં ૧૦૦૦ રૂપિયાનું સોનું ખરીદ્યું હોત, તો આજે તેની કિંમત ૭.૫ લાખ રૂપિયાથી વધુ હોત. વળતરના દૃષ્ટિકોણથી, ૧૯૫૦-૨૦૨૩ દરમિયાન, સોનાએ ચક્રવૃદ્ધિ વાર્ષિક વૃદ્ધિ દર (CAGR) ના સંદર્ભમાં ૯.૧૮% વળતર આપ્યું. જ્યારે ૧૯૬૦ થી ૨૦૨૩ સુધી તેણે ૧૦.૫૧% વળતર આપ્યું. જ્યારે, ૧૯૭૦ અને ૨૦૨૩ વચ્ચે વળતર ૧૧.૫૫% સીએજીઆર હતું. ૨૦૦૦-૨૦૨૩ સુધીના તાજેતરના સમયગાળામાં, સોનાના રોકાણ પર આ વળતર ૧૨.૦૫% હતું.
ક્યારે ભાવ શું હતા?
૧૯૫૦માં ૧૦ ગ્રામ સોનાનો ભાવ ૯૯ રૂપિયા હતો. ૧૯૬૦માં ૧૦ ગ્રામ સોનાનો ભાવ ૧૧૧ રૂપિયા હતો. ૧૯૭૦માં એટલા જ સોનાનો ભાવ ૧૮૪ રૂપિયા હતો. ૧૯૮૦માં સોનાનો ભાવ ૧૦૦૦ રૂપિયાને પાર કરી ગયો. ૧૯૯૦માં ૧૦ ગ્રામ સોનાનો ભાવ ૩૨૦૦ રૂપિયા હતો, જ્યારે ૧૯૯૫માં આ ભાવ ૪૬૮૦ રૂપિયા હતો.
૨૫ વર્ષ પહેલા, એટલે કે વર્ષ ૨૦૦૦ માં, ૧૦ ગ્રામ સોનાનો ભાવ માત્ર ૪૪૦૦ રૂપિયા હતો. જ્યારે ૨૦૦૫ માં તે ૭૦૦૦ રૂપિયા અને ૨૦૧૦ માં ૧૮૫૦૦ રૂપિયા હતો. વર્ષ ૨૦૨૦ માં, કોવિડ-૧૯ દરમિયાન, સોનાનો ભાવ ઝડપથી વધ્યો અને ૧૦ ગ્રામ સોનાનો ભાવ ૪૯૦૦૦ રૂપિયાથી વધુ થઈ ગયો. ૨૦૨૩ માં, આ ભાવ વધીને ૬૫,૫૦૦ રૂપિયાથી વધુ થઈ ગયો અને ૨૦૨૪ માં તે ૭૪,૦૦૦ રૂપિયા પ્રતિ ૧૦ ગ્રામ પર પહોંચી ગયો.
ભારતમાં સોનાની આટલી બધી માંગ કેમ છે?
સોનાને સુરક્ષિત સંપત્તિ ગણવામાં આવે છે. આર્થિક અનિશ્ચિતતાના સમયમાં લોકો ઘણીવાર સોનામાં રોકાણ કરે છે, જેથી તેઓ ફુગાવાની અસરોથી તેમની સંપત્તિનું રક્ષણ કરી શકે. આ ઉપરાંત, ભારત વિશ્વના સૌથી મોટા સોનાના ગ્રાહક દેશોમાંનો એક છે. લગ્નથી લઈને તહેવારો સુધી દરેક જગ્યાએ સોનાનો ઉપયોગ થાય છે. ડોલરના નબળા પડવા અને યુએસ વેપાર નીતિ પર સતત અનિશ્ચિતતાને કારણે તાજેતરના વર્ષોમાં સોનાના ભાવ સર્વકાલીન ઉચ્ચતમ સ્તરની નજીક સ્થિર રહ્યા છે.