૧૯૨૯માં મોહનલાલ દયાલ દ્વારા લોન્ચ કરાયેલ પારલે-જી બિસ્કિટ ભારતનું સૌથી લોકપ્રિય બિસ્કિટ છે. “જી” નો અર્થ જીનિયસ થાય છે. 2011 માં તે વિશ્વનું સૌથી વધુ વેચાતું બિસ્કિટ બન્યું.
ગૂગલ ન્યૂઝ પર અમને ફોલો કરો
જો કોઈ બિસ્કિટે ભારતમાં મોટાભાગના લોકોના દિલમાં સ્થાન બનાવ્યું હોય તો તે પારલે-જી છે. ભાગ્યે જ કોઈ ભારતીય તે નાના પીળા અને સફેદ રંગના પેકિંગને ઓળખશે નહીં. ચા સાથે તેનો સ્વાદ, બાળપણમાં તેની મીઠાશ અને સ્કૂલના ટિફિનમાં તેની હાજરી – દરેક વ્યક્તિની તેની સાથે કેટલીક યાદો જોડાયેલી હોય છે પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે આ બિસ્કિટના નામમાં “G” નો અર્થ શું થાય છે?
મોટાભાગના લોકો એવું માને છે કે “G” શબ્દ ગ્લુકોઝ માટે વપરાય છે, અને આ વાત અમુક હદ સુધી સાચી છે કારણ કે પારલે-G ને ગ્લુકોઝ બિસ્કિટ તરીકે પ્રમોટ કરવામાં આવ્યું હતું પરંતુ વાસ્તવિક વાર્તા તેનાથી પણ વધુ રસપ્રદ છે. “G” ખરેખર જીનિયસ માટે વપરાય છે – એક એવું નામ જે તેની રચના પાછળની વિચાર પ્રક્રિયાને પ્રતિબિંબિત કરે છે.
પારલે પ્રોડક્ટ્સની શરૂઆત ૧૯૨૯માં બ્રિટિશ ભારતમાં મોહનલાલ દયાલ દ્વારા કરવામાં આવી હતી. બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન જ્યારે દેશમાં ખાદ્ય સંકટ ફેલાઈ ગયું, ત્યારે જરૂરી વસ્તુઓ પણ રાશન પર ઉપલબ્ધ થઈ ગઈ. સામાન્ય પરિવારો માટે બે ટંકના ભોજનની પણ વ્યવસ્થા કરવી મુશ્કેલ બની ગઈ હતી. તે જ સમયે, પારલેએ એક સ્માર્ટ પગલું ભર્યું – એક એવું બિસ્કિટ બનાવ્યું જે ઓછા ખર્ચે વધુ ઉર્જા આપે. આ બિસ્કિટમાં ઘઉંનો લોટ, ખાંડ અને વનસ્પતિ તેલ જેવા સરળ અને સસ્તા ઘટકો જ હતા. આ બિસ્કિટ લોકોનો સર્વાઇવલ નાસ્તો બની ગયો – સસ્તો, પૌષ્ટિક અને પેટ ભરનાર. ત્યારે તેનું નામ ‘જીનિયસ બિસ્કીટ’ રાખવામાં આવ્યું, જે પાછળથી પારલે-જી બન્યું.
૧૯૬૦ના દાયકામાં, પારલેએ તેના લોકપ્રિય બિસ્કિટને એક નવી ઓળખ આપી. કલાકાર મગનલાલ દહિયાએ એક સુંદર નાની છોકરીનું ચિત્ર બનાવ્યું, જેની માસૂમ આંખો અને ટૂંકા વાળએ લોકોના દિલ જીતી લીધા. જોકે, આ છોકરી વાસ્તવિક મોડેલ નહોતી, પરંતુ આ ચિત્રે દરેક ભારતીયના મનમાં વિશ્વાસ અને પોતાનુંપણું જગાવ્યું. આજે પણ, પાર્લે-જીનું પેકેટ લગભગ એવું જ છે – એ જ પીળો રંગ, એ જ છોકરી અને એ જ સ્વાદ. તેનાથી ખાસ કરીને બાળકો સાથે ભાવનાત્મક જોડાણ બન્યું છે. વર્ષો સુધી લોકો તેને વાસ્તવિક છોકરી માનતા હતા, જ્યારે હકીકતમાં તે કલાનું કાર્ય હતું.
૨૦૧૧ માં નીલ્સનના અહેવાલ મુજબ, પારલે-જી વિશ્વનું સૌથી વધુ વેચાતું બિસ્કિટ બન્યું. ફુગાવાના આ યુગમાં જ્યાં અન્ય કંપનીઓ કિંમતોમાં વધારો કરે છે, ત્યાં પારલે-જી હંમેશા સામાન્ય માણસની પહોંચમાં રહેવાનું પસંદ કરે છે. ખાસ કરીને ગ્રામીણ ભારતમાં, તે હજુ પણ 5 રૂપિયાના ભાવે ઉપલબ્ધ છે. તેનો સરળ સ્વાદ, ઓછી કિંમત અને દરેક જગ્યાએ ઉપલબ્ધતા તેને દરેક વર્ગનું પ્રિય બિસ્કિટ બનાવે છે.
૧૯૮૦ના દાયકામાં જ્યારે કોકા-કોલા ભારત છોડીને ગઈ, ત્યારે પારલેએ બજારમાં પ્રવેશ કર્યો અને થમ્બ્સ અપ, લિમ્કા અને ફ્રુટી જેવી લોકપ્રિય પીણા બ્રાન્ડ્સ લોન્ચ કરી. તેમની અપાર સફળતાએ કોકા-કોલાને ભારત પાછા ફરવાની ફરજ પાડી – અને આખરે થમ્બ્સ અપ હસ્તગત કરી. આ પારલેની વ્યવસાયિક કુશળતા અને માર્કેટિંગ કુશળતાનું એક ઉત્તમ ઉદાહરણ છે.
પારલે-જી હજુ પણ લોકપ્રિય છે, અને તેની પાછળ ત્રણ મુખ્ય કારણો છે – સૌ પ્રથમ, તેની કિંમત પોષણક્ષમ છે, જે દરેક વર્ગના લોકોની પહોંચમાં છે. બીજું કારણ વિશ્વાસ છે કારણ કે બિસ્કિટે વર્ષોથી એ જ સ્વાદ અને ગુણવત્તા જાળવી રાખી છે અને ત્રીજું કારણ એ છે કે બિસ્કિટે યાદો બનાવી છે. બાળપણની ચા અને ટિફિનની એ મીઠી યાદો, આજે પણ જ્યારે લોકો તેમના વિશે વિચારે છે ત્યારે તેઓ ભાવુક થઈ જાય છે.