સોના અને ચાંદીના ભાવ તાજેતરમાં રેકોર્ડ સ્તરે પહોંચી ગયા હતા. જો કે ત્યાર બાદ તેમાં થોડો ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. વિશ્વભરની કેન્દ્રીય બેંકો દ્વારા સોનાની ખરીદીમાં વધારો કર્યા બાદ સોનાના ભાવમાં આ વધારો થયો છે. વિશ્વભરમાં વધતા તણાવ અને મોંઘવારી વચ્ચે સોનાની માંગ વધી રહી છે. વર્લ્ડ ગોલ્ડ કાઉન્સિલ (WGC) અનુસાર, વિશ્વભરની કેન્દ્રીય બેંકોએ વર્ષ 2023માં 1,037 ટન સોનું ખરીદ્યું છે. અગાઉ વર્ષ 2022માં કેન્દ્રીય બેંકો દ્વારા 1,082 ટન સોનાની ખરીદી કરવામાં આવી હતી. ચાલુ વર્ષમાં જ કેન્દ્રીય બેંકોએ જાન્યુઆરીથી માર્ચ સુધીમાં 290 ટન સોનું ખરીદ્યું છે.
વર્ષ 2023માં 1037 ટન સોનું ખરીદ્યું
RBI સહિત વિશ્વભરની સેન્ટ્રલ બેંકોએ વર્ષ 2023માં 1,037 ટન સોનું ખરીદ્યું હતું. 2022માં 1,082 ટનની ખરીદી બાદ આ બીજી સૌથી મોટી વાર્ષિક ખરીદી હતી. કેન્દ્રીય બેંકોએ જાન્યુઆરી-માર્ચ 2024માં અત્યાર સુધીમાં 290 ટન સોનું ખરીદ્યું છે. નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે આગામી 12 મહિનામાં પણ કેન્દ્રીય બેંકો દ્વારા સોનાની ખરીદી બંધ થવાની નથી. WGC દ્વારા કરવામાં આવેલા સર્વેમાં સમાવિષ્ટ 70 સેન્ટ્રલ બેંકોમાંથી 81 ટકાએ કહ્યું કે આ વર્ષે સત્તાવાર ક્ષેત્રના સોનાના ભંડારમાં વધારો થશે. 69% લોકોએ કહ્યું કે વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં સોનાનો હિસ્સો 5 વર્ષમાં વધશે.
સોનાની સતત વધી રહેલી માંગના સમાચાર વચ્ચે ખરો સવાલ એ છે કે સોનાની કિંમત કઈ ઝડપે વધશે. દર વર્ષે અક્ષય તૃતીયાના અવસર પર સોનાની માંગમાં વધારો થાય છે. સોનાના આભૂષણો ખરીદવા માટે આ દિવસ શુભ માનવામાં આવે છે. જિયોજીત ફાઇનાન્શિયલ સર્વિસિસના કોમોડિટી હેડ હરીશ વી માને છે કે લાંબા ગાળે મજબૂત વૈશ્વિક સોનાના ભાવ, દેશ અને વિશ્વમાં વધતી માંગ અને નબળો રૂપિયો સોનાના ઉછાળાને જાળવી રાખવામાં મદદ કરશે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં યુએસ ડોલરની નબળાઈ, વ્યાજદરમાં કાપની અપેક્ષા, વધતા ભૌગોલિક-રાજકીય તણાવ, વૈશ્વિક આર્થિક દૃષ્ટિકોણ અને કેન્દ્રીય બેંકો દ્વારા સોનાની ખરીદીને કારણે સોનાની કિંમત વધી રહી છે.
તેમણે કહ્યું કે સોનું પહેલાથી જ રોકાણકારોની પસંદગી રહ્યું છે. તે રોકાણકારોને સલામતી અને સારું વળતર બંને પ્રદાન કરે છે. સ્થાનિક સોનાના ભાવ છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં બમણા અને છેલ્લા 20 વર્ષમાં 10 ગણાથી વધુ વધ્યા છે. આ વર્ષે અક્ષય તૃતીયાના અવસર પર સોનાનો ભાવ 72000 રૂપિયાની આસપાસ હતો. ગયા વર્ષે 22 એપ્રિલે અક્ષય તૃતીયાના અવસરે 24 કેરેટ સોનાની કિંમત 61,300 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામ હતી. આ રીતે, સોનામાં રોકાણ કરનારાઓને 10 મે, 2024 ના રોજ અક્ષય તૃતીયા સુધી 17 ટકા વળતર મળ્યું છે. વર્ષની શરૂઆતથી અત્યાર સુધીમાં સોનામાં લગભગ 12 ટકાનો વધારો થયો છે.
સોનાએ અત્યાર સુધી એક વર્ષ-ટુ-ડેટના આધારે સારું પ્રદર્શન કર્યું છે. આગામી મહિનાઓમાં પણ તેની કિંમત મજબૂત રહેવાની શક્યતા છે. સેન્ટ્રલ બેંકો દ્વારા ખરીદીમાં સતત વધારો થવાને કારણે આગામી સમયમાં સોનાના ભાવ બજારને આશ્ચર્યચકિત કરે તેવી શકયતા છે. સંભવ છે કે આગામી અક્ષય તૃતીયા સુધીમાં સોનું 1 લાખ રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામનો આંકડો પાર કરી શકે છે. જો કે, આગામી અક્ષય તૃતીયા સુધીમાં તેનો દર રૂ. 1 લાખ સુધી પહોંચવા માટે, સોનાએ આગામી 12 મહિનામાં લગભગ 40% વળતર આપવું પડશે.