હાલમાં ઉત્તર-પશ્ચિમ ભારતને આકરી ગરમીથી રાહત મળે તેવી શક્યતા ઓછી છે. ભારતીય હવામાન વિભાગ એટલે કે IMD એ લાંબા ગાળાના હીટવેવની સંભાવના વ્યક્ત કરી છે. જો કે, હવામાન વિભાગે ચોમાસાને લઈને રાહતના સમાચાર આપ્યા છે, જે અર્થતંત્ર માટે સારા સંકેતો આપી રહ્યા છે. ખાસ વાત એ છે કે એપ્રિલમાં જ હવામાન વિભાગે સામાન્ય કરતા વધુ વરસાદની સંભાવના વ્યક્ત કરી હતી.
મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સના કારણે ત્રણ દિવસની રાહત હોવા છતાં, ઉત્તર-પશ્ચિમ ભારતના મોટાભાગના વિસ્તારોમાં જૂન મહિનામાં પણ ગરમીથી રાહત નહીં મળે. એવા અહેવાલો છે કે IMD માને છે કે આ વિસ્તારોમાં હીટવેવ 4 થી 6 દિવસ સુધી રહી શકે છે. આ સિવાય દેશના અન્ય ઘણા ભાગોમાં પણ જૂનમાં સામાન્ય લઘુત્તમ અને મહત્તમ તાપમાન કરતાં વધુ તાપમાનનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
ચોમાસાનું પરિબળ
ખાસ વાત એ છે કે કેરળમાં ચોમાસાની સામાન્ય એન્ટ્રી બાદ પણ તેની પ્રગતિ ધીમી પડવાની શક્યતા ખાસ કરીને ઉત્તર-પશ્ચિમ ભારતમાં નકારી શકાય તેમ નથી. અહેવાલ મુજબ આટલું જ નહીં, કેરળ પહેલા ચોમાસું ઈશાન ભારતમાં ત્રાટકે તેવી દુર્લભ સંભાવના પણ હોઈ શકે છે.
હવામાન વિભાગનું કહેવું છે કે આગામી પાંચ દિવસ દરમિયાન કેરળમાં ચોમાસાની શરૂઆત માટે સારી સ્થિતિ સર્જાઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં ચોમાસું સામાન્ય તારીખે એટલે કે 1 જૂન અથવા તેના એક દિવસ પહેલા કેરળમાં પહોંચી શકે છે.
ત્રણ દિવસની રાહત
દિલ્હી સહિત ઉત્તર-પશ્ચિમ ભારતમાં આગામી ત્રણ દિવસ સુધી હીટવેવ ચાલુ રહેશે, પરંતુ 30 મેથી ઘટશે. આનાથી લોકોને તાત્કાલિક રાહત મળશે, કારણ કે IMDએ જણાવ્યું હતું કે જૂનમાં ઉત્તર-પશ્ચિમ ભારત સહિત સમગ્ર દેશમાં તાપમાન સામાન્ય કરતાં વધુ રહેશે અને હીટવેવ પણ 4-6 દિવસ સુધી રહેશે.
હવામાન વિભાગના મહાનિર્દેશક ડૉ. મૃત્યુંજય મહાપાત્રાએ સોમવારે અહીં વર્ચ્યુઅલ પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં જૂનના હવામાન અંગેની આગાહી જાહેર કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે મેના બીજા પખવાડિયામાં કોઈ સક્રિય વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સને કારણે વરસાદ કે ઝરમર વરસાદ નથી. હવામાન શુષ્ક રહ્યું હતું, જેના પરિણામે તાપમાનમાં વધારો નોંધાયો હતો. જેના કારણે ગરમીનું મોજુ પણ વધુ તીવ્ર અને વ્યાપક બન્યું હતું.
તેમણે કહ્યું કે મે મહિનામાં હીટવેવના બે રાઉન્ડ જોવા મળ્યા હતા. 1-7 મે દરમિયાન ઓડિશા, પશ્ચિમ બંગાળ, કર્ણાટક અને દક્ષિણના રાજ્યોના અન્ય ભાગોમાં હીટવેવનો પ્રકોપ જોવા મળ્યો હતો. બીજી વખત રાજસ્થાન અને ગુજરાતમાં 16-26 મે વચ્ચે 9-12 દિવસ સુધી ગરમીનું મોજું રહ્યું હતું. અહીં તાપમાન 45-50 ડિગ્રીએ પહોંચી ગયું છે. દિલ્હી-એનસીઆર, દક્ષિણ હરિયાણા, દક્ષિણ પશ્ચિમ ઉત્તર પ્રદેશ અને પંચબમાં 5-7 દિવસથી ગરમીનો પ્રકોપ છે. આ હજુ પણ ચાલુ છે અને આગામી ત્રણ દિવસ સુધી ચાલુ રહેશે.
30 મે પછી તે ઘટવા લાગશે. હીટવેવ દરમિયાન તાપમાન 44-48 ડિગ્રીએ પહોંચી ગયું છે. મહાપાત્રાના જણાવ્યા અનુસાર, જૂનમાં દેશભરમાં મહત્તમ અને લઘુત્તમ તાપમાન સામાન્ય કરતાં વધુ રહેવાની શક્યતા છે, જેના કારણે ફરીથી હીટવેવની શક્યતા વધી ગઈ છે. જૂનમાં હીટવેવ 2-4 દિવસ સુધી રહે છે, પરંતુ આ વખતે તે 4-6 દિવસ સુધી ટકી શકે છે.