October 17, 2024
ભારતીય રેલ્વે ઝડપથી વિસ્તરી રહી છે. રાજધાની, શતાબ્દી, તેજસ જેવી ટ્રેનો બાદ હવે વંદે ભારત એક્સપ્રેસ ટ્રેનોનો ક્રેઝ છે. બુલેટ ટ્રેનનું કામ પણ તેજ ગતિએ ચાલી રહ્યું છે. વંદે ભારત અને બુલેટ ટ્રેન વચ્ચે, હવાથી ચાલતી ટ્રેન ટૂંક સમયમાં ભારતમાં પાટા પર દોડવા જઈ રહી છે. ભારતીય રેલ્વે તેની હાઈડ્રોજન ટ્રેન શરૂ કરવા જઈ રહી છે. દેશની પ્રથમ હાઈડ્રોજન ટ્રેન આવતા વર્ષે એટલે કે 2024-25માં શરૂ થઈ શકે છે. માનવામાં આવી રહ્યું છે કે આ ટ્રેનનું ટ્રાયલ આ વર્ષના અંત સુધીમાં થઈ શકે છે.
હાઇડ્રોજન ટ્રેન ક્યારે દોડશે?
દેશમાં પહેલી હાઈડ્રોજન ટ્રેન દોડવાની છે. દેશની પ્રથમ હાઇડ્રોજન ટ્રેન માટે થર્ડ પાર્ટી સેફ્ટી ઓડિટ કરવા માટે જર્મનીની TUV-SUDને હાયર કરવામાં આવી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ટ્રાયલ રન ડિસેમ્બર 2024માં શરૂ થઈ શકે છે. આ ટ્રેન વર્ષ 2024-25માં શરૂ થઈ શકે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે દેશની પ્રથમ હાઈડ્રોજન ટ્રેન ઉત્તર રેલવે ઝોન હેઠળ હરિયાણાના જીંદ-સોનીપત સેક્શન પર દોડવા જઈ રહી છે.
હાઇડ્રોજન ટ્રેન શું છે?
Trending News
રેલ્વેએ 2030 સુધીમાં પોતાને ‘નેટ ઝીરો કાર્બન એમિટર’ બનાવવાનું લક્ષ્ય નક્કી કર્યું છે. આ ટાર્ગેટ હેઠળ દેશમાં પહેલીવાર હાઈડ્રોજનથી ચાલતી ટ્રેનો દોડાવવામાં આવશે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ ટ્રેન વર્ષ 2024-25માં શરૂ થઈ શકે છે. રેલવે અલગ-અલગ રૂટ પર 35 હાઈડ્રોજન ટ્રેન દોડાવવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે. આ પ્રોજેક્ટને ‘હાઈડ્રોજન ફોર હેરિટેજ’ નામ આપવામાં આવ્યું છે. હાઈડ્રોજન ટ્રેન હાઈડ્રોજન ઈંધણ પર ચાલે છે. આ ટ્રેનમાં ડીઝલ એન્જિનને બદલે હાઇડ્રોજન ફ્યુઅલ સેલ છે, જે કાર્બન ડાયોક્સાઇડ, નાઇટ્રોજન કે પાર્ટિક્યુલેટ મેટરનું ઉત્સર્જન કરતા નથી. આ ટ્રેનો ચલાવવાથી પ્રદૂષણને નિયંત્રિત કરી શકાય છે.
હાઇડ્રોજન ટ્રેન કેવી રીતે કામ કરે છે?
હાઇડ્રોજન ફ્યુઅલ સેલની મદદથી આ ટ્રેનમાં હાઇડ્રોજન અને ઓક્સિજનને કન્વર્ટ કરીને વીજળી બનાવવામાં આવે છે. આ વીજળીનો ઉપયોગ ટ્રેન ચલાવવા માટે થાય છે. આ ટ્રેન ધુમાડો છોડ્યા વિના ચાલે છે, જેનાથી પ્રદૂષણ નહીં થાય.
હાઇડ્રોજન ટ્રેન કયા રૂટ પર દોડશે?
હરિયાણાના જીંદ-સોનીપત રૂટ ઉપરાંત, આ ટ્રેન દાર્જિલિંગ હિમાલયન રેલ્વે, નીલગીરી માઉન્ટેન રેલ્વે, કાલકા શિમલા રેલ્વે, માથેરાન રેલ્વે, કાંગડા વેલી, બિલમોરા વાઘાઈ અને મારવાડ-દેવગઢ મદરિયા રૂટ પર પણ દોડી શકાય છે. આ ટ્રેનની સ્પીડ 140 કિમી/કલાક છે અને ટ્રેન એક સમયે 1000 કિમી સુધી દોડી શકે છે. હાલમાં આ ટ્રેનને નાના પાયા પર ચલાવવાની તૈયારી ચાલી રહી છે. તે પછીથી વિસ્તારવામાં આવશે. હાઈડ્રોજન ટ્રેન ડીઝલ ટ્રેનો કરતા ઘણી મોંઘી છે