માતા દુર્ગા અને તેમના 9 દૈવી સ્વરૂપોની ઉપાસનાનો મહાન તહેવાર નવરાત્રી ગુરુવાર, 3 ઓક્ટોબર, 2024 થી શરૂ થઈ રહ્યો છે. પ્રચલિત પરંપરા અનુસાર દુર્ગા પૂજાની શરૂઆત ઘટ-સ્થાપના અથવા કલશ સ્થાપનાથી થાય છે. તેથી, ઘટ-સ્થાપનને આ 10 દિવસીય ઉત્સવની શરૂઆતનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. આ અવસરે માતા રાણી માટે ઘટસ્થાપનની સાથે અખંડ જ્યોતિ પણ પ્રગટાવવામાં આવે છે. ચાલો જાણીએ કે આ વર્ષે ઘાટની સ્થાપનાનો શુભ સમય ક્યારે છે અને અખંડ જ્યોતિ સાથે સંબંધિત આ 5 નિયમો શું છે?
ઘટ-સ્થાપના મુહૂર્ત 2024
શારદીય નવરાત્રિની આરાધનાનો પ્રારંભ અશ્વિન માસમાં પ્રતિપદા તિથિએ ઘટસ્થાપન સાથે થાય છે. પંચાંગ અનુસાર, વર્ષ 2024 માં ઘટ-સ્થાપના માટે શ્રેષ્ઠ સમય ગુરુવાર, 3 ઓક્ટોબર, 2024 ના રોજ સવારે 06:30 થી 07:31 સુધીનો છે. જો કોઈ કારણસર ભક્ત આ 1 કલાક 2 મિનિટનો સમયગાળો ચૂકી જાય છે, તો અભિજિત મુહૂર્તમાં 12:03 PM થી 12:51 PM વચ્ચે ઘટસ્થાપન પણ કરી શકાય છે.
અખંડ જ્યોતિના 5 નિયમો
નવરાત્રિ દરમિયાન અખંડ જ્યોતિ પ્રગટાવવાનું વિશેષ મહત્વ છે. સદીઓથી ચાલી આવતી આ પરંપરા છે. એવું માનવામાં આવે છે કે તે ભક્તોને તેમની અંદરની ધાર્મિક અને આધ્યાત્મિક શક્તિને જાગૃત કરવામાં મદદ કરે છે. શારદીય નવરાત્રિ દરમિયાન પણ તહેવારના પહેલા દિવસથી જ ઘરમાં અખંડ જ્યોતિની સ્થાપના કરવામાં આવે છે અને આ દરમિયાન કેટલાક ખાસ નિયમોનું પાલન કરવામાં આવે છે. ચાલો જાણીએ અખંડ જ્યોતિ સાથે જોડાયેલા 5 મહત્વપૂર્ણ નિયમો.
1- ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર અખંડ જ્યોતિ હંમેશા પૂજા સ્થળ અથવા ઘરના મંદિરના ઈશાન ખૂણામાં (ઉત્તર-પૂર્વ દિશામાં) સ્થાપિત કરવી જોઈએ.
2- નવરાત્રિમાં માતા દુર્ગા અને તેમના 9 સ્વરૂપોની પૂજા કરવાની સાથે અખંડ જ્યોતિની પણ પૂજા કરવી જોઈએ, કારણ કે હિંદુ ધર્મમાં અખંડ જ્યોતિને માતાનું પ્રતિક માનવામાં આવે છે.
3- એવું માનવામાં આવે છે કે જે ઘરમાં અખંડ જ્યોતિની સ્થાપના કરવામાં આવે છે તે ઘરમાં એકલું ન રાખવું જોઈએ.
4- અખંડ જ્યોતિની પવિત્રતા જાળવી રાખવા માટે ભૂલથી પણ ઘરમાં તામસિક ભોજન ન બનાવવું જોઈએ. કહેવાય છે કે નવરાત્રિ વ્રત રાખનારાઓએ તામસિક ભોજનની ગંધ અને દૃષ્ટિથી દૂર રહેવું જોઈએ.
5- જેઓ અખંડ જ્યોતિની સ્થાપના કરે છે તેઓએ ખૂબ જ સાવધાન રહેવું જોઈએ. તેઓએ જ્યોતને તપાસતા રહેવું જોઈએ જેથી તેલ અને વાટ સાથે કોઈ સમસ્યા ન હોય, પવન વગેરેથી રક્ષણ હોય અને તે કોઈપણ સંજોગોમાં બહાર ન જવું જોઈએ.
તમને જણાવી દઈએ કે અખંડ જ્યોતિને અંધકાર પર પ્રકાશની જીત અને અનિષ્ટ પર સારાની જીતનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. તેને સકારાત્મક ઉર્જાનો સ્ત્રોત માનવામાં આવે છે, જે પર્યાવરણમાંથી નકારાત્મક ઉર્જા દૂર કરે છે.