December 01, 2025
૧૨ જૂન ૨૦૨૫ ભારતના ઇતિહાસમાં કાળા દિવસ તરીકે નોંધાયેલો છે. ભારતમાં થયેલા અત્યાર સુધીના સૌથી ભયાનક અકસ્માતે સમગ્ર વિશ્વને હચમચાવી નાખ્યું છે. ગુજરાતના અમદાવાદ એરપોર્ટથી લંડન-ગેટવિક જઈ રહેલ એર ઈન્ડિયાનું બોઈંગ 787-8 ડ્રીમલાઈનર વિમાન ટેકઓફ થયાના થોડી જ સેકન્ડોમાં મેઘાણીનગરના રહેણાંક વિસ્તારમાં ક્રેશ થયું હતું. આ વિમાનમાં 230 મુસાફરો, 10 ક્રૂ મેમ્બર અને 2 પાઇલટ એટલે કે કુલ 242 લોકો સવાર હતા. જેમાં એક સિવાય બધાના મોત થયા. અકસ્માત પછી તરત જ અટકળોનો દોર શરૂ થઈ ગયો. આ અકસ્માતના કારણ માટે દરેક વ્યક્તિ પોતપોતાના ખુલાસા આપી રહ્યા છે. અત્યાર સુધીમાં 260 થી વધુ લોકોના મોતની પુષ્ટિ થઈ છે. પરંતુ અકસ્માત પાછળના વાસ્તવિક સત્ય અંગે કોઈ સત્તાવાર નિવેદન આપવામાં આવ્યું નથી. તો ચાલો જાણીએ કે આ બાબતે નિષ્ણાતોનો શું અભિપ્રાય છે.
એર ઇન્ડિયાનું વિમાન કેમ ક્રેશ થયું? જ્યારે વિમાન અને પાઇલટ અનુભવી હતા
એર ઇન્ડિયાના વિમાન દુર્ઘટનામાં, મોટાભાગના લોકોને શરૂઆતમાં એન્જિન ફેલ થવાની શંકા હતી. કેટલાક લોકોએ ઘણા પ્રશ્નો ઉભા કર્યા જેમ કે – શું બંને એન્જિન એક સાથે ફેલ થઈ ગયા હતા? શું જેટ ફ્યુઅલમાં કંઈક ખામી હતી? શું ટેક-ઓફ માટે જરૂરી ફ્લૅપ્સ યોગ્ય સ્થિતિમાં નહોતા? કે પછી પક્ષી અથડાવાથી એન્જિન ખરાબ થઈ ગયું? આ બધી શક્યતાઓ તપાસ હેઠળ છે.
નિયંત્રણ પ્રણાલીમાં ખામી?
પરંતુ આ બાબતે ઉડ્ડયન નિષ્ણાતોનો મત અલગ છે. ઉડ્ડયન નિષ્ણાત વિપુલ સક્સેનાએ ન્યૂઝ એજન્સી આઈએએનએસને જણાવ્યું હતું કે વિમાનની નિયંત્રણ પ્રણાલીમાં કોઈ મોટી ખામી આ અકસ્માતનું કારણ હોઈ શકે છે. તેમણે કહ્યું, “તે એક ઉત્તમ વિમાન હતું અને પાઇલટ્સ અનુભવી હતા. મને નથી લાગતું કે બંને એન્જિન એકસાથે નિષ્ફળ ગયા હોત. પાઇલટની ભૂલની શક્યતા પણ ઓછી છે.”
વરિષ્ઠ પાઇલટ્સે શું સત્ય કહ્યું?
તે જ સમયે, ત્રણ વરિષ્ઠ પાઇલટ્સે સમાચાર એજન્સી પીટીઆઈને જણાવ્યું હતું કે અકસ્માતનો વીડિયો દર્શાવે છે કે વિમાનના બંને એન્જિન ટેક-ઓફ માટે જરૂરી થ્રસ્ટ પ્રદાન કરી શક્યા ન હતા. એક કમાન્ડરે કહ્યું, “વિમાન સ્થિર લાગતું હતું, જો એક એન્જિન નિષ્ફળ જાય તો પણ એવું ન બને. કદાચ બંને એન્જિનમાં થ્રસ્ટનો અભાવ હતો.” બીજી ધારણા એ છે કે પક્ષી અથડાવાથી એન્જિનમાં આગ લાગી હશે. કેટલાક નિષ્ણાતોએ એમ પણ કહ્યું હતું કે ટેક-ઓફ દરમિયાન ફ્લૅપ્સ ઉપર અથવા લેન્ડિંગ ગિયર નીચે હોઈ શકે છે, જેના કારણે વિમાનને હવામાં જવા માટે લિફ્ટ મળી ન હોત.
Trending News
કેટલાક લોકોને વિમાનનું વજન વધારે હોવાની શંકા હતી, પરંતુ પાઇલટ્સે આ વાતને ફગાવી દીધી હતી, અને કહ્યું હતું કે જો એવું હોત તો વિમાન ઉડાન ભરી શક્યું ન હોત. લાંબી ઉડાન માટે ભરેલા ભારે ઇંધણના કારણે વિસ્ફોટ વધુ વિનાશક બન્યો.
રૂપરેખાંકન ભૂલને કારણે આ દુ:ખદ અકસ્માત?
કેટલાક લોકો અનુમાન લગાવી રહ્યા છે કે આ દુ:ખદ અકસ્માત રૂપરેખાંકન ભૂલને કારણે થયો છે. મીડિયામાં પ્રકાશિત થયેલા એક અહેવાલ મુજબ, વિમાન ઉડાવતી વખતે કોઈપણ પાયલોટ માટે ટેકઓફ કરવું સૌથી મુશ્કેલ કાર્ય છે. ટેકઓફ દરમિયાન કોઈપણ નાની ટેકનિકલ કે ઓપરેશનલ ભૂલને કન્ફિગરેશન એરર કહેવામાં આવે છે. અમદાવાદ વિમાન દુર્ઘટના પાછળ કન્ફિગરેશન ભૂલને મુખ્ય કારણ માનવામાં આવી રહી છે. ટેકઓફ દરમિયાન, પ્લેનના ફ્લૅપ્સ, થ્રસ્ટ, રોટેશન (સમયસર ટેકઓફ) અને લેન્ડિંગ ગિયર વધારવા જેવી બાબતોનું સંચાલન કરવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આવા કિસ્સામાં, જો પાઇલટ ફ્લૅપ્સ ખોટી રીતે સેટ કરે છે, તો લો થ્રસ્ટ, અકાળે ટેકઓફ (રોટેશન) અથવા લેન્ડિંગ ગિયર ન ઉપાડવા જેવી ભૂલોને ગોઠવણી ભૂલો તરીકે ગણવામાં આવે છે. જેના કારણે આ અકસ્માત થઈ શકે છે.
વીડિયોમાં દેખાય છે તેમ લેન્ડિંગ ગિયર પણ નીચે હતું.
ક્રેશ થયેલા વિમાનના વીડિયોમાં સ્પષ્ટપણે જોઈ શકાય છે કે વિમાનનું લેન્ડિંગ ગિયર નીચે છે, જે ટેકઓફ સમયે ઉપર હોવું જોઈતું હતું. GE GEnx એન્જિનને સૌથી વિશ્વસનીય એન્જિન માનવામાં આવે છે. તે જ સમયે, વિમાનના બંને એન્જિન એકસાથે નિષ્ફળ જાય તે ખૂબ જ દુર્લભ છે. આ કારણે, એવું અનુમાન કરવામાં આવી રહ્યું છે કે અમદાવાદ વિમાન દુર્ઘટના પાછળનું કારણ પાઇલટની બેદરકારી (કન્ફિગરેશન ભૂલ) હોઈ શકે છે.
તપાસમાં શું ખુલશે?
એરક્રાફ્ટ એક્સિડન્ટ ઇન્વેસ્ટિગેશન બ્યુરો (AAIB) આ અકસ્માતની સંપૂર્ણ તપાસ કરી રહ્યું છે. બ્લેક બોક્સ એટલે કે ફ્લાઇટ ડેટા રેકોર્ડર અને કોકપીટ વોઇસ રેકોર્ડરના વિશ્લેષણ પછી ચોક્કસ કારણ જાણી શકાશે. હજુ સુધી કોઈ સત્તાવાર કારણ જાહેર કરવામાં આવ્યું નથી. એર ઇન્ડિયાએ તેના સોશિયલ મીડિયા હેન્ડલ ‘X’ પર કહ્યું, “અમે અકસ્માતની તપાસ કરી રહ્યા છીએ અને ટૂંક સમયમાં વધુ વિગતો શેર કરીશું.”