યુનિફાઇડ પેમેન્ટ્સ ઇન્ટરફેસ એટલે કે UPI આપણા નાણાકીય જીવનનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ બની ગયો છે. UPI ના આગમન પછી, ખિસ્સામાં પાકીટ રાખનારા લોકોની સંખ્યામાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો છે, કારણ કે મોટાભાગના વ્યવહારો હવે UPI દ્વારા થઈ રહ્યા છે. હવે આ ડિજિટલ ચુકવણી સુવિધાને વધુ સુધારવા માટે, નેશનલ પેમેન્ટ્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI) એ કેટલાક મહત્વપૂર્ણ ફેરફારો કર્યા છે. ચાર્જબેક વિનંતીઓ સ્વીકારવા અથવા નકારવાની પ્રક્રિયા સ્વચાલિત કરવામાં આવી છે.
પ્રક્રિયા શું છે?
જો કોઈ વ્યક્તિનો UPI ટ્રાન્ઝેક્શન નિષ્ફળ જાય અને રિફંડ ખાતામાં જમા ન થાય, તો તેણે તેની બેંક પાસેથી ચાર્જબેકની વિનંતી કરવી પડશે. અગાઉ આ વિનંતી મેન્યુઅલી ચકાસવામાં આવી હતી, જેના કારણે વિલંબ થયો હતો. હવે NPCI ના નવા નિયમો હેઠળ, ટ્રાન્ઝેક્શન ક્રેડિટ કન્ફર્મેશન (TCC) અથવા રિટર્ન રિક્વેસ્ટ (RET) ના આધારે ચાર્જબેક વિનંતી આપમેળે સ્વીકારવામાં આવશે અથવા નકારવામાં આવશે, જે પ્રક્રિયાને ઝડપી બનાવશે.
હવે સમય નહીં લાગે.
TCC અને RET સિસ્ટમ્સ UPI વપરાશકર્તાઓને એ જાણવામાં મદદ કરે છે કે વ્યવહારની રકમ લાભાર્થી બેંક સુધી પહોંચી છે કે નહીં, આમ તેઓ વાતચીત કરનાર તરીકે કાર્ય કરે છે. જો પૈસા પહેલાથી જ લાભાર્થી બેંકમાં પહોંચી ગયા હોય, તો વ્યવહાર સફળ માનવામાં આવે છે અને ચાર્જબેક વિનંતી જરૂરી નથી. જોકે, જો કોઈ કારણોસર લાભાર્થી બેંકમાં પૈસા જમા ન થાય, તો તે ચુકવણી કરનાર ગ્રાહકને પરત કરવામાં આવે છે. પહેલા આ પ્રક્રિયા મેન્યુઅલી કરવામાં આવતી હતી, જેમાં ઘણો સમય લાગતો હતો. હવે તે ઓટોમેટિક હશે જેથી વ્યવહારો સંબંધિત વિવાદો ઝડપથી ઉકેલી શકાય.
૧૫ ફેબ્રુઆરીથી અમલી
NPCI પરિપત્રમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે UPI વિવાદ નિવારણ પ્રણાલી (URCS) માં આપમેળે સ્વીકૃતિ અથવા અસ્વીકાર 15 ફેબ્રુઆરીથી અમલમાં આવી ગયો છે. નવો નિયમ ફક્ત બલ્ક અપલોડ વિકલ્પો અને યુનિફાઇડ ડિસ્પ્યુટ રિઝોલ્યુશન ઇન્ટરફેસ (UDIR) પર લાગુ પડે છે, ફ્રન્ટ-એન્ડ ડિસ્પ્યુટ રિઝોલ્યુશન પર નહીં. આ પ્રક્રિયાને સ્વચાલિત કરવાથી લાભાર્થી બેંકોને ચાર્જબેક અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવે તે પહેલાં વ્યવહારોનું સમાધાન કરવા માટે પૂરતો સમય મળશે.
આ રીતે તમને લાભ મળશે
NPCI ની ચાર્જબેક (રિફંડ પ્રક્રિયા) ને સ્વચાલિત કરવાથી ગ્રાહકો ઝડપથી રિફંડ મેળવી શકશે અને બેંકો માટે પ્રક્રિયા પણ સરળ બનશે. આ ઉપરાંત, તે છેતરપિંડી અને બિનજરૂરી વિવાદો ઘટાડવામાં મદદ કરશે. ઉપરાંત, સમગ્ર પ્રક્રિયા વધુ પારદર્શક અને ઝડપી બનશે. તમને જણાવી દઈએ કે UPI ટ્રાન્ઝેક્શનની સંખ્યા સતત વધી રહી છે. ગયા વર્ષે જાન્યુઆરીથી નવેમ્બર 2024 સુધીમાં, યુનિફાઇડ પેમેન્ટ ઇન્ટરફેસ (UPI) દ્વારા કુલ 15,547 કરોડ વ્યવહારો કરવામાં આવ્યા હતા.