દિવાળી જેમ જેમ નજીક આવી રહી છે તેમ તેમ સોનામાં રોકાણની ચર્ચા તેજ થઈ ગઈ છે. નિષ્ણાતો માને છે કે દિવાળી 2025 એટલે કે આવતા વર્ષે સોનાના ભાવ 1 લાખ રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામને પાર કરી શકે છે. સોનું હંમેશા ભારતીય સંસ્કૃતિનું અભિન્ન અંગ રહ્યું છે. તેને સમૃદ્ધિ અને સુરક્ષાનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં સોનાએ રોકાણકારોને સારું વળતર આપ્યું છે. આ સિલસિલો આ વર્ષે પણ ચાલુ છે. ઈન્ડિયન બુલિયન એન્ડ જ્વેલર્સ એસોસિએશન (IBJA)ના ડેટા અનુસાર, ગયા વર્ષે દિવાળીના સમયે સોનાની કિંમત 60,282 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામ હતી. તે હવે વધીને 78,577 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામ થઈ ગયો છે. એટલે કે એક વર્ષમાં સોનામાં 30 ટકાથી વધુનો વધારો થયો છે.
નિષ્ણાતો માને છે કે સોનાના ભાવમાં વધારો થવાનો આ ટ્રેન્ડ ભવિષ્યમાં પણ ચાલુ રહેશે. તેનું મુખ્ય કારણ વૈશ્વિક સ્તરે આર્થિક અને રાજકીય અનિશ્ચિતતાનું વાતાવરણ છે. યુએસ પ્રમુખપદની ચૂંટણી, ફેડરલ રિઝર્વ દ્વારા વ્યાજ દરમાં ઘટાડો જેવા પરિબળો સોનાના ભાવ પર અસર કરી રહ્યા છે. આ ઉપરાંત વધતી જતી મોંઘવારી અને રૂપિયામાં ઘટાડો પણ સોનાના ભાવમાં વધારો કરી રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં રોકાણકારો સોનાને સુરક્ષિત રોકાણ માની રહ્યા છે.
ડીએસપી મ્યુચ્યુઅલ ફંડ નેત્રા રિપોર્ટ ઓક્ટોબર 2024 અનુસાર સોનાએ ઊભરતાં બજારોમાં સ્થાનિક કરન્સીમાં મજબૂત વળતર આપ્યું છે. તે આર્થિક અને રાજકીય અનિશ્ચિતતાથી પ્રભાવિત છે. આનાથી ચલણમાં ઘટાડો અને સોનાના ભાવમાં વધારો થઈ શકે છે.
રિપોર્ટમાં વોલેટિલિટી ઘટાડવા અને જોખમનું સંચાલન કરવાના સાધન તરીકે પોર્ટફોલિયોમાં સોનાનો સમાવેશ કરવાના મહત્વ પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે. આ એકંદર વળતરમાં સુધારો કરી શકે છે. ઊભરતાં બજારોમાં રોકાણકારોને અનિશ્ચિતતાના સમયગાળા દરમિયાન વૃદ્ધિની સંભાવના સાથે સોનાને સ્થિર સંપત્તિ તરીકે ધ્યાનમાં લેવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.
વેન્ચુરા સિક્યોરિટીઝના વિશ્લેષકોએ જણાવ્યું હતું કે સોનું શેરબજારની અસ્થિરતા અને વૈશ્વિક અનિશ્ચિતતા સામે હેજ તરીકે કામ કરે છે. ઊંચા વળતર માટે લક્ષ્ય રાખવું જરૂરી નથી. રોકાણના પોર્ટફોલિયોમાં વૈવિધ્યીકરણ કરવામાં આ મૂલ્યવાન છે. ઐતિહાસિક ડેટાએ નીચા અથવા નકારાત્મક ઇક્વિટી વળતરના સમયગાળા દરમિયાન સારું પ્રદર્શન કરવાની તેની ક્ષમતા દર્શાવી છે. જર્મિનેટ ઈન્વેસ્ટર સર્વિસીસના સીઈઓ સંતોષ જોસેફનું માનવું છે કે વર્તમાન વૈશ્વિક વાતાવરણને ધ્યાનમાં લઈએ તો સોનામાં રોકાણ કરવાનો આ સારો સમય છે.
નિષ્ણાતો માને છે કે સોનાની તેજી ટૂંક સમયમાં સમાપ્ત થવાની શક્યતા નથી. અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીને હવે માત્ર પખવાડિયાનો સમય બાકી છે. તેના કારણે વૈશ્વિક નાણાકીય બજારોમાં ઘણી અસ્થિરતા જોવા મળી રહી છે. અન્ય એસેટ ક્લાસમાં વોલેટિલિટીના કારણે સોનું વધી રહ્યું છે. તદુપરાંત, યુએસની ચૂંટણીઓ પૂરી થયા પછી તરત જ ફેડરલ રિઝર્વ 6 અને 7 નવેમ્બરે તેની આગામી મીટિંગમાં વ્યાજદરમાં ઘટાડો કરે છે કે કેમ તેના પર તમામની નજર છે.
જો ફેડ તેની આગામી મીટિંગમાં દરમાં ઘટાડો કરે છે, તો અણધારી રીતે તે સોનાના ભાવને વધુ અસર કરશે. જ્વેલરી અને એસેટ ક્લાસમાં ઇનપુટ ઉપરાંત, અનિશ્ચિતતાના સમયમાં સોનું રોકાણકારો માટે સલામત આશ્રયસ્થાન છે. રોકાણકારોને સુરક્ષા અને વ્યાજબી વળતર બંને પ્રદાન કરવાની તેની ક્ષમતાને કારણે લાંબા ગાળાના રોકાણ માટે સોનાને ટોચની પસંદગી ગણવામાં આવે છે.
છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં સ્થાનિક સોનાના ભાવ બમણા થયા છે. તેઓ માત્ર બે દાયકામાં દસ ગણા વધ્યા છે. સોનાના ભાવમાં હાલના ઉછાળાને ધ્યાનમાં લેતાં એવો અંદાજ છે કે આગામી ધનતેરસ અને દિવાળી સુધીમાં સોનાનો ભાવ 1 લાખ રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામને પાર કરી જશે. ગયા નવેમ્બરથી લગભગ 30% ભાવ વધારા સાથે, નિષ્ણાતોનો અંદાજ છે કે દિવાળી 2025 સુધીમાં કિંમતી ધાતુ 10 ગ્રામ દીઠ 1,03,000 રૂપિયાની આસપાસ પહોંચી શકે છે.