December 01, 2025
ઉત્તર પ્રદેશના મિર્ઝાપુર જિલ્લામાંથી એક ચોંકાવનારો કિસ્સો સામે આવ્યો છે જેણે ડોકટરોને પણ આશ્ચર્યચકિત કરી દીધા છે. અહીં એક 17 વર્ષની કિશોરી, જેનો જન્મથી જ છોકરી તરીકે ઉછેર થયો હતો, તે ખરેખર એક જૈવિક છોકરો હોવાનું બહાર આવ્યું.
આ મામલો ત્યારે પ્રકાશમાં આવ્યો જ્યારે કિશોરીને લાંબા સમય સુધી માસિક ધર્મ ન આવ્યો અને પરિવાર તેને વારાણસીની સ્વરૂપ રાણી હોસ્પિટલમાં લઈ ગયો.
તબીબી તપાસમાં, પહેલા અલ્ટ્રાસાઉન્ડ કરવામાં આવ્યું, જેમાં ચોંકાવનારી હકીકત સામે આવી કે છોકરીની આંતરિક રચના સંપૂર્ણપણે પુરુષ જેવી છે. તેના પેટમાં અંડકોષ મળી આવ્યા, જ્યારે ગર્ભાશય સંપૂર્ણપણે ગાયબ હતું. આ પછી, તેણીને સ્ત્રીરોગ વિભાગમાંથી યુરોલોજી વિભાગમાં રીફર કરવામાં આવી, જ્યાં આનુવંશિક પરીક્ષણમાં સ્પષ્ટ થયું કે તેના રંગસૂત્રો પુરુષોની જેમ 46XY છે. સામાન્ય રીતે છોકરીઓમાં 46XX રંગસૂત્રો જોવા મળે છે.
એન્ડ્રોજન ઇન્સેન્સિટિવિટી સિન્ડ્રોમ
Trending News
ડોક્ટરોએ કહ્યું કે કિશોરી એન્ડ્રોજન ઇન્સેન્સિટિવિટી સિન્ડ્રોમ (AIS) થી પીડિત છે. આ એક દુર્લભ આનુવંશિક સ્થિતિ છે જેમાં શરીર પુરુષ હોર્મોન એન્ડ્રોજનનો પ્રતિભાવ આપતું નથી, જેના કારણે વ્યક્તિના બાહ્ય લક્ષણો સ્ત્રી જેવા હોય છે, પરંતુ આંતરિક રીતે તે પુરુષ હોય છે. આ સ્થિતિ એટલી દુર્લભ છે કે તે દર લાખમાંથી એક કેસમાં જોવા મળે છે.
કિશોરીને કાઉન્સેલિંગ કરવામાં આવી હતી
આ કેસ પ્રકાશમાં આવ્યા પછી, કિશોરીને મનોચિકિત્સા વિભાગમાં કાઉન્સેલિંગ કરવામાં આવી હતી, જ્યાં તેણીએ સ્પષ્ટતા કરી હતી કે તે માનસિક રીતે પોતાને એક છોકરી માને છે અને ભવિષ્યમાં પણ છોકરીની જેમ જીવવા માંગે છે. પરિવારના સભ્યોએ પણ તેણીને ટેકો આપ્યો હતો અને આ નિર્ણયના સમર્થનમાં ડોકટરોને જણાવ્યું હતું.
બંને અવિકસિત અંડકોષ દૂર કરવામાં આવ્યા હતા
આ પછી, ડોકટરોએ ટેલિસ્કોપ પદ્ધતિથી લેપ્રોસ્કોપી દ્વારા ઓપરેશન કર્યું હતું અને તેના પેટમાંથી બંને અવિકસિત અંડકોષ દૂર કર્યા હતા, જેથી ભવિષ્યમાં કોઈ પ્રકારનું કેન્સર ન થાય. હવે કિશોરીને હોર્મોનલ થેરાપી આપવામાં આવી રહી છે, જે જીવનભર ચાલશે. જો કે, ડોકટરોએ એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે ગર્ભાશય ન હોવાને કારણે, તે ક્યારેય માતા બની શકશે નહીં.
AIS ના લક્ષણો જોવા મળ્યા
ડોકટરોના મતે, AIS બે પ્રકારના હોય છે – સંપૂર્ણ AIS અને આંશિક AIS. આ કિસ્સામાં, કિશોરીમાં સંપૂર્ણ AIS ના લક્ષણો જોવા મળ્યા છે, કારણ કે તેના બધા બાહ્ય લક્ષણો સ્ત્રી જેવા હતા પરંતુ આનુવંશિક રચના સંપૂર્ણપણે પુરુષ હતી.
હોર્મોનલ થેરાપીની મદદથી
આ દુર્લભ અને આઘાતજનક કિસ્સાએ માત્ર ડોકટરોને જ ચોંકાવી દીધા નથી, પરંતુ સમાજને એવું વિચારવા માટે પણ મજબૂર કર્યો છે કે લિંગ ઓળખ માત્ર શરીર સાથે જ નહીં, પરંતુ માનસિકતા અને ઉછેર સાથે પણ સંબંધિત છે. હવે કિશોર હોર્મોનલ થેરાપીની મદદથી સામાન્ય જીવન જીવી શકશે, તેણીએ ફક્ત કેટલીક શારીરિક મર્યાદાઓ સાથે સમાધાન કરવું પડશે.
એન્ડ્રોજન ઇન્સેન્સિટિવિટી સિન્ડ્રોમ શું છે?
આ એક આનુવંશિક સ્થિતિ છે જેમાં શરીર પુરુષ હોર્મોન એન્ડ્રોજનને ઓળખી શકતું નથી, જેના કારણે શરીર સ્ત્રીની જેમ વિકાસ પામે છે, જ્યારે રંગસૂત્રો પુરુષો જેવા હોય છે. આ સ્થિતિ ભાગ્યે જ જોવા મળે છે, પરંતુ તેની અસરો જીવનભર રહે છે. સમયસર સારવાર અને યોગ્ય કાઉન્સેલિંગ સાથે, વ્યક્તિ સામાન્ય જીવન જીવી શકે છે.