December 01, 2025
૧૨ જૂન, ગુરુવારે બપોરે એક દુ:ખદ અકસ્માત થયો, જ્યારે અમદાવાદથી લંડન જતી એર ઇન્ડિયાની ફ્લાઇટ AI-૧૭૧ ઉડાન ભર્યાના થોડા સમય પછી જ અકસ્માતનો ભોગ બની. આ બોઇંગ 787-8 ડ્રીમલાઇનર વિમાન અમદાવાદના મેઘાણી નગર વિસ્તારમાં ક્રેશ થયું ત્યારે તે માત્ર 625 ફૂટની ઊંચાઈએ પહોંચ્યું હતું. આ વિમાનમાં 232 મુસાફરો અને 10 ક્રૂ સભ્યો હતા. હવે મોટો પ્રશ્ન એ ઉભો થાય છે કે જો કોઈ મુસાફરનું વિમાન દુર્ઘટનામાં મૃત્યુ થાય છે, તો તેના પરિવારને શું વળતર મળે છે, તે કોણ આપે છે અને તેના નિયમો શું છે?
આંતરરાષ્ટ્રીય ફ્લાઇટ્સ પર વળતર નિયમો: મોન્ટ્રીયલ કન્વેન્શન હેઠળ
જો આંતરરાષ્ટ્રીય ફ્લાઇટમાં અકસ્માત થાય છે, તો વળતર મોન્ટ્રીયલ કન્વેન્શન, 1999 હેઠળ નક્કી કરવામાં આવે છે. ભારત આ આંતરરાષ્ટ્રીય સંધિનો એક ભાગ છે અને તેના આધારે નિયમો બનાવવામાં આવ્યા છે. આ સંમેલન હેઠળ, દરેક મુસાફર માટે 128,821 સ્પેશિયલ ડ્રોઇંગ રાઇટ્સ (SDR) સુધીનું વળતર નક્કી કરવામાં આવ્યું છે. ભારતીય ચલણમાં આ રકમ આશરે રૂ. ૧.૪ કરોડ છે (રૂપિયામાં આ રકમ SDR ના મૂલ્ય અને ચલણ દર પર આધાર રાખે છે). જો એ સાબિત થાય કે અકસ્માત એરલાઇનની બેદરકારીને કારણે થયો છે, તો વળતરની રકમ વધુ હોઈ શકે છે.
ડોમેસ્ટિક ફ્લાઇટ્સ માટે નિયમો શું કહે છે
જોકે મોન્ટ્રીયલ કન્વેન્શન ફક્ત આંતરરાષ્ટ્રીય ફ્લાઇટ્સ પર જ લાગુ પડે છે, DGCA (નાગરિક ઉડ્ડયન નિયામક) એ તેની માર્ગદર્શિકામાં સ્પષ્ટ કર્યું છે કે ભારતીય એરલાઇન્સ સ્થાનિક ફ્લાઇટ્સમાં પણ મુસાફરોને લગભગ સમાન સુરક્ષા પૂરી પાડે છે. ડોમેસ્ટિક ફ્લાઇટ્સ પર વળતરની રકમ અલગ અલગ હોઈ શકે છે, પરંતુ મોટાભાગની કંપનીઓ ₹20 લાખથી ₹1 કરોડ સુધીનું કવરેજ પૂરું પાડે છે. આ વળતર એરલાઇન અને વીમા કંપનીની સંયુક્ત જવાબદારી છે.
ટ્રાવેલ ઇન્શ્યોરન્સથી કેટલો ફાયદો થાય છે
આજકાલ ઘણા લોકો મુસાફરી દરમિયાન મુસાફરી વીમો લે છે. જો કોઈ મુસાફરે અકસ્માત પહેલા વીમો લીધો હોય, તો તેને આ પોલિસીથી વધારાના લાભ મળે છે. વીમા કંપનીઓ સામાન્ય રીતે ₹25 લાખથી ₹1 કરોડ સુધીનું આકસ્મિક મૃત્યુ કવર પૂરું પાડે છે.
₹5 લાખથી ₹10 લાખ સુધીનું કાયમી અપંગતા કવરેજ પણ છે. આ વીમા રકમ પરિવારને અલગથી આપવામાં આવે છે, એટલે કે, વળતર ઉપરાંત.
Trending News
વળતરની રકમ કોણ ચૂકવે છે?
મુસાફરોને આપવામાં આવતું વળતર સીધું એરલાઇન કંપની અને તેની વીમા પૉલિસી હેઠળ આવે છે.
જો મુસાફરે પોતાનો વીમો લીધો હોય તો વીમા કંપની અલગથી વળતર પણ આપે છે.
કેટલાક કિસ્સાઓમાં, વધારાનું વળતર કોર્ટના આદેશ દ્વારા પણ નક્કી કરવામાં આવે છે, ખાસ કરીને જ્યારે એરલાઇનની બેદરકારી સાબિત થાય છે.
ઉડ્ડયન અકસ્માતો અંગે DGCA ના કડક નિયમો
ભારતમાં વિમાન અકસ્માતોના કિસ્સામાં, DGCA એ એરલાઇન્સ માટે ઘણા નિયમો બનાવ્યા છે, જેથી મુસાફરોના હિતોનું રક્ષણ થઈ શકે.
અકસ્માત પછી એરલાઇન્સે તાત્કાલિક પ્રાથમિક વળતર ચૂકવવું પડે છે.
પીડિત પરિવારોને માનસિક સહાય અને કાનૂની સહાય પૂરી પાડવી પણ ફરજિયાત છે.
પીડિત પરિવારોને સતત માહિતી પૂરી પાડવાની પણ એરલાઇન્સની જવાબદારી છે.