ચીનના વિદેશ મંત્રી વાંગ યી ત્રણ દિવસના ભારત પ્રવાસે છે. આ દરમિયાન મંગળવારે વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકરે તેમની સાથે મુલાકાત કરી હતી. આ મુલાકાતમાં ચીને ભારતને ખાતર, દુર્લભ પૃથ્વી તત્વો અને ટનલ ખોદવાના મશીનો આપવાની વાત કરી છે.
આ એક મોટી રાહત છે જ્યારે અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ભારત પર ભારે ટેરિફ લાદી છે. આવી સ્થિતિમાં, પ્રશ્ન એ ઊભો થાય છે કે જો બે એશિયન મહાસત્તાઓ, ભારત અને ચીન, તેમની જૂની દુશ્મનાવટ ભૂલીને મિત્રતાનો હાથ લંબાવશે તો શું થશે? શું આનાથી અમેરિકાની વૈશ્વિક સર્વોચ્ચતાને ફટકો પડશે? ચાલો જાણીએ.
જો ચીન-ભારત એક થઈ જાય તો શું થશે
ભારત અને ચીન બે પડોશી દેશો છે જેમની વચ્ચે સરહદી વિવાદો અને ઐતિહાસિક તણાવ જાણીતા છે. પરંતુ જો આ બંને દેશો એક થઈ જાય, તો તેમની સંયુક્ત તાકાત આર્થિક, લશ્કરી અને રાજદ્વારી વિશ્વ મંચ પર નવી વાર્તા લખી શકે છે. ભારતની ઝડપથી વિકસતી અર્થવ્યવસ્થા અને ચીનની વિશાળ ઉત્પાદન ક્ષમતા એકસાથે વૈશ્વિક વેપારને નવો આકાર આપી શકે છે. બંને દેશોની વસ્તી, તકનીકી પ્રગતિ અને લશ્કરી શક્તિ અમેરિકાના વર્ચસ્વને પડકારતી શક્તિ બની શકે છે.
અમેરિકા માટે આનો શું અર્થ છે?
સૌ પ્રથમ, આર્થિક નુકસાનની વાત કરીએ તો, ભારત અને ચીનની ભાગીદારી એશિયામાં એક નવું વેપાર જોડાણ બનાવી શકે છે, જે અમેરિકન કંપનીઓ માટે બજારને વધુ સ્પર્ધાત્મક બનાવશે. ઉદાહરણ તરીકે, જો ભારત અને ચીન 5G ટેકનોલોજી, કૃત્રિમ બુદ્ધિમત્તા અને નવીનીકરણીય ઉર્જા જેવા ક્ષેત્રોમાં સાથે મળીને સહયોગ કરે છે, તો યુએસ ટેકનોલોજી કંપનીઓને ભારે નુકસાન થઈ શકે છે. આ ઉપરાંત, વૈશ્વિક સપ્લાય ચેઇનમાં ચીનનું વર્ચસ્વ અને ભારતની ઉભરતી ભૂમિકા સાથે મળીને અમેરિકા પર નિર્ભરતા ઘટાડી શકે છે.
રાજદ્વારી અસર
તાજેતરના વર્ષોમાં, અમેરિકાએ ભારતને તેના ક્વાડ જોડાણ અને ચીનને સંતુલિત કરવા માટે ઇન્ડો-પેસિફિક વ્યૂહરચનાનો મહત્વપૂર્ણ ભાગ બનાવ્યો છે. પરંતુ જો ભારત અને ચીન સાથે આવે છે, તો ક્વાડ જેવા જોડાણ નબળા પડી શકે છે. ભારત-ચીન જોડાણ સંયુક્ત રાષ્ટ્ર અને અન્ય વૈશ્વિક મંચો પર અમેરિકાના પ્રભાવને પણ પડકાર આપી શકે છે. બ્રિક્સ અને શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઇઝેશન જેવા મંચો પર આ બંને દેશોની એકતા અમેરિકા માટે નવા પડકારો ઉભા કરી શકે છે.
લશ્કરી સંતુલન
ભારત અને ચીનની સંયુક્ત લશ્કરી તાકાત અમેરિકાની નૌકાદળ અને લશ્કરી હાજરીને નબળી બનાવી શકે છે. જો આ બંને દેશો દરિયાઈ માર્ગો અને પ્રાદેશિક સુરક્ષા પર સાથે મળીને સહયોગ કરે છે, તો અમેરિકાનું વર્ચસ્વ ઘટી શકે છે.

