ચપ્પલ પહેરતા સામાન્ય માણસ માટે પહેલા હવાઈ મુસાફરી અશક્ય હતી અને આજે પણ મુશ્કેલ છે. પરંતુ, એક સમય એવો આવ્યો જ્યારે સામાન્ય માણસ માટે આકાશમાં મુસાફરી કરવી સરળ બની ગઈ. માત્ર એક રૂપિયામાં ફ્લાઇટ ટિકિટની ઓફરે ભારતીય ઉડ્ડયન ક્ષેત્રમાં ક્રાંતિ લાવી હતી. જો કે, આ ટ્રેન્ડ લાંબા સમય સુધી ચાલુ રહી શક્યો નહીં કારણ કે સસ્તી ફ્લાઈટ ટિકિટ આપતી કંપની એર ડેક્કન બંધ થઈ ગઈ હતી. આ એરલાઇન કંપનીનું નામ ફરી ચર્ચામાં છે, કારણ કે અક્ષય કુમારની ફિલ્મ સિરફિરા તેના પર આધારિત છે.
આ ફિલ્મમાં અક્ષય કુમારે જેની ભૂમિકા ભજવી છે તેનું નામ તમે જાણો છો? છેવટે, તેણે 4-5 હજાર રૂપિયામાં ઉપલબ્ધ ફ્લાઈટ ટિકિટ માત્ર એક રૂપિયામાં વેચવાની હિંમત કેવી રીતે કરી? 4 વર્ષ સુધી એર ડેક્કને સામાન્ય માણસને આકાશમાં મુસાફરી કરાવી પરંતુ 2007માં આ કંપનીનું નામ ગાયબ થઈ ગયું. આવો અમે તમને એર ડેક્કન અને તેના ફાઉન્ડર કેપ્ટન જીઆર ગોપીનાથની સ્ટોરી જણાવીએ, જે ફિલ્મથી થોડી અલગ છે.
કેપ્ટન જીઆર ગોપીનાથ કોણ છે?
એર ડેક્કનના સ્થાપક કેપ્ટન જીઆર ગોપીનાથ ભારતીય સેનાના નિવૃત્ત અધિકારી છે. માત્ર 28 વર્ષની ઉંમરે સેનામાંથી નિવૃત્ત થયા બાદ તેણે અનેક બિઝનેસમાં હાથ અજમાવ્યો. એક ઈન્ટરવ્યુમાં કેપ્ટન ગોપીનાથે કહ્યું, “હું મારી યુવાનીથી જ એવું કંઈક કરવા માટે ઉત્સુક હતો જેનાથી સામાન્ય માણસને ફાયદો થાય.”
અમેરિકામાં સસ્તી ફ્લાઈટ ટિકિટનો આઈડિયા મળ્યો
1997 માં તેમણે ભારતની પ્રથમ ખાનગી ચાર્ટર કંપની તરીકે હેલિકોપ્ટર સેવાઓની સ્થાપના કરી. જો કે, ઓછી કિંમતની ફ્લાઇટ સેવાનો વિચાર તેમને 2000 માં અમેરિકામાં રજા દરમિયાન આવ્યો હતો, જ્યાં કેપ્ટન ગોપીનાથે ફોનિક્સનું કામકાજ જોયું હતું.
આ દરમિયાન તેમને જાણવા મળ્યું કે અમેરિકામાં એક દિવસમાં 40,000 કોમર્શિયલ ફ્લાઈટ્સ ચાલે છે, જ્યારે ભારતમાં આ સંખ્યા 420 છે. તેમણે ગણતરી કરી હતી કે જો ટ્રેન અને બસમાં મુસાફરી કરતા અંદાજે 30 મિલિયન (3 કરોડ) ભારતીયોમાંથી 5% ઉડવાનું શરૂ કરે તો ભારતમાં દર વર્ષે 530 મિલિયન હવાઈ મુસાફરો હશે.
ભારત પાછા ફર્યા અને શરૂ કર્યું ‘એર ડેક્કન’
કેપ્ટન ગોપીનાથે કહ્યું, “હું એ વિચાર સાથે ભારત પાછો આવ્યો છું કે ભારતમાં સામાન્ય માણસે પણ વિમાનમાં ઉડવું જોઈએ.” ઓગસ્ટ 2003માં તેમણે છ, 48-સીટર ટ્વીન-એન્જિન ફિક્સ-વિંગ ટર્બોપ્રોપ એરક્રાફ્ટના કાફલા સાથે એર ડેક્કનની સ્થાપના કરી. આ વિમાનોએ દક્ષિણના શહેરો હુબલી અને બેંગ્લોર વચ્ચે ઉડાન ભરી હતી.
4 વર્ષમાં ઘણા મુસાફરો મળ્યા
સસ્તી હવાઈ મુસાફરી માટે કેપ્ટન ગોપીનાથના પ્રયત્નોને ફળ મળ્યું અને 2007 સુધીમાં, તેમની એરલાઈને 67 એરપોર્ટ પરથી દરરોજ 380 ફ્લાઈટ્સનું સંચાલન કરવાનું શરૂ કર્યું, જેમાંથી ઘણી નાની શહેરોમાં હતી. આ સમયગાળા દરમિયાન, દરરોજ 25,000 મુસાફરો ખૂબ જ ઓછી ટિકિટમાં હવાઈ મુસાફરી કરતા હતા. લગભગ 3 કરોડ ભારતીયોએ ડેક્કન એર સાથે 1 રૂપિયા પ્રતિ ટિકિટના ભાવે ઉડાન ભરી હતી.
શા માટે કંપની બંધ કરી
કેપ્ટન ગોપીનાથે દેશના સામાન્ય માણસનું હવાઈ મુસાફરીનું સપનું તો પૂરું કર્યું પરંતુ તેઓ કંપનીને વધુ સમય સુધી ચલાવી શક્યા નહીં. કારણ કે, વધતી ખોટને કારણે એર ડેક્કનને તેની કિંમત વસૂલવામાં મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. 2007માં કેપ્ટન ગોપીનાથે પોતાની કંપની કિંગફિશરને વેચી દીધી. આ પછી માલ્યાએ એર ડેક્કનને કિંગફિશર રેઇડ નામ આપ્યું હતું.