December 01, 2025
દર વર્ષે કાર્તિક પૂર્ણિમાના દિવસે દેવ દિવાળી ઉજવવામાં આવે છે. કાર્તિક મહિનાની પૂર્ણિમાના દિવસને ત્રિપુરારી પૂર્ણિમા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, આ દિવસે ભગવાન શિવે ત્રિપુરાસુર નામના ત્રણ રાક્ષસોનો વધ કર્યો હતો. આ વિજયની યાદમાં દેવતાઓએ કાશીમાં દીવા પ્રગટાવીને ઉજવણી કરી હતી, અને ત્યારથી તેને દેવ દિવાળી કહેવામાં આવે છે. આ તહેવાર દુષ્ટતા પર સારાના વિજય અને ન્યાય અને સત્યના વિજયનું પ્રતીક છે. આ વર્ષે, દેવ દિવાળી બુધવારે (5 નવેમ્બર) ઉજવવામાં આવશે. તો ચાલો વિગતવાર જાણીએ કે દેવ દિવાળી શા માટે ઉજવવામાં આવે છે.
પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર,
એવું કહેવાય છે કે ઘણા સમય પહેલા, ત્રણ રાક્ષસ ભાઈઓ – તારકક્ષ, કમલાક્ષ અને વિદ્યુન્માળી – એ બ્રહ્માંડ પર વિજય મેળવવાનો નિર્ણય લીધો હતો. તેઓએ ભગવાન બ્રહ્માને પ્રસન્ન કરવા માટે કઠોર તપસ્યા શરૂ કરી. જ્યારે બ્રહ્મા પ્રસન્ન થયા, ત્યારે તેમણે તેમને વરદાન માંગવા કહ્યું. ત્રણેય અમરત્વ માંગ્યું, પરંતુ બ્રહ્માએ ના પાડી. પછી તેઓએ એક અલગ વરદાન માંગ્યું: તેમના માટે ત્રણ નગરો બનાવવામાં આવે: એક સોનાનું, એક ચાંદીનું અને એક લોખંડનું, જે અભિજીત નક્ષત્ર દરમિયાન દર હજાર વર્ષે આકાશમાં ઊભા રહેશે અને ગોઠવાશે. ફક્ત તે જ વ્યક્તિ જે એક જ તીરથી બધાનો નાશ કરી શકે છે તે તેમને મારી શકે છે.
બ્રહ્માએ આ વરદાન સ્વીકાર્યું અને વિશ્વકર્માને ત્રણ નગરો બનાવવા કહ્યું. વરદાન પ્રાપ્ત કર્યા પછી, ત્રણેય રાક્ષસો અત્યાચારી બન્યા. તેમણે દેવતાઓને હરાવ્યા અને ઇન્દ્રલોકને પણ કબજે કરી લીધો. પીડિત દેવતાઓ મદદ માટે ભગવાન શિવ પાસે ગયા. ત્યારબાદ શિવે ત્રિપુરાસુરનો નાશ કરવાનો સંકલ્પ કર્યો.
ભગવાન શિવે બધા દેવતાઓના દાનથી એક દૈવી રથ બનાવ્યો: સૂર્ય અને ચંદ્ર પૈડા બન્યા, ઇન્દ્ર, યમ, વરુણ અને કુબેર ઘોડા બન્યા, હિમાલય ધનુષ્ય બન્યા, શેષનાગ તાર બન્યા, અને ભગવાન વિષ્ણુ તીર બન્યા. ત્રણેય નગરો એક સાથે આવતાની સાથે જ શિવે દિવ્ય બાણથી તેમનો નાશ કર્યો.
Trending News
ત્રણેય રાક્ષસોના વિનાશ પછી, દેવતાઓએ કાશીમાં દીવા પ્રગટાવીને આનંદ અને ઉજવણી કરી. ત્યારથી, આ દિવસને દેવ દિવાળી કહેવામાં આવે છે. ત્રિપુરારી પૂર્ણિમા આપણને શીખવે છે કે આખરે, સત્ય, સદાચાર અને ન્યાયનો વિજય થાય છે, ભલે ગમે તેટલું શક્તિશાળી દુષ્ટ કેમ ન હોય.