March 08, 2025
ભારતમાં જૂન મહિનામાં સેટેલાઇટ ઇન્ટરનેટ સેવા શરૂ થઈ શકે છે, જે દેશના દૂરના વિસ્તારો અને દરિયાકાંઠાના વિસ્તારોમાં ઇન્ટરનેટ ઍક્સેસ પ્રદાન કરશે. આ સેવા માટે જરૂરી નિયમો અને કિંમતો અંગે ભારતીય ટેલિકોમ નિયમનકારી સત્તામંડળ (TRAI) અંતિમ નિર્ણય લઈ રહી છે. આ પ્રક્રિયા છેલ્લા બે વર્ષથી ચાલી રહી છે અને હવે તે તેના અંતિમ તબક્કામાં પહોંચી ગઈ છે.
સેટેલાઇટ ઇન્ટરનેટ માટે નિયમોને અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવી રહ્યું છે
ટ્રાઈ ટૂંક સમયમાં સેટેલાઇટ કોમ્યુનિકેશન સેવાઓ માટે નિયમનકારી માળખું રજૂ કરવા જઈ રહ્યું છે. આ માળખામાં સ્પેક્ટ્રમ ફાળવણી, કિંમત નિર્ધારણ અને આવક વહેંચણી મોડેલ જેવા મુખ્ય પાસાઓ આવરી લેવામાં આવશે. એક અધિકારીના જણાવ્યા અનુસાર, ટ્રાઈ એ સુનિશ્ચિત કરવા માંગે છે કે આ નિયમોને ટેલિકોમ્યુનિકેશન વિભાગ (DoT) દ્વારા ઝડપથી મંજૂરી આપવામાં આવે જેથી તેના પર કોઈ વિવાદ ન થાય.
જૂનમાં શરૂ થઈ શકે છે
Trending News
અન્ય એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે ટ્રાઈ માર્ચ સુધીમાં તેની ભલામણો રજૂ કરે તેવી શક્યતા છે અને ટૂંકા પરામર્શ સમયગાળા પછી, ડિજિટલ કોમ્યુનિકેશન્સ કમિશન દ્વારા આ ભલામણોનો અમલ કોઈ ખાસ ફેરફાર વિના કરવામાં આવશે. આ પછી સ્પેક્ટ્રમ હરાજી પ્રક્રિયા શરૂ થશે, જેમાં 2-3 મહિનાનો સમય લાગી શકે છે. જૂન સુધીમાં, સેટેલાઇટ ઇન્ટરનેટ ઓપરેટરો વ્યાપારી રીતે સેવાઓ શરૂ કરી શકે છે અને આવક ઉત્પન્ન કરવાનું શરૂ કરી શકે છે.
સેટેલાઇટ ઇન્ટરનેટ સેવાઓમાં મોટી કંપનીઓની ભાગીદારી
ભારતમાં ત્રણ મોટી કંપનીઓ સેટેલાઇટ ઇન્ટરનેટ સેવાઓ શરૂ કરવા માટે તૈયાર છે:
- રિલાયન્સ જિયો ઇન્ફોકોમ: તેણે ફેબ્રુઆરી 2022 માં લક્ઝમબર્ગ સ્થિત સેટેલાઇટ ઓપરેટર SES સાથે સંયુક્ત સાહસમાં પ્રવેશ કર્યો.
- ભારતી એરટેલ: એરટેલે જાન્યુઆરી 2022 માં હ્યુજીસ કોમ્યુનિકેશન્સ ઇન્ડિયા સાથે ભાગીદારીમાં યુકેના વનવેબ સાથે કરાર કર્યો હતો. 2023 માં, ફ્રાન્સની યુટેલસેટે વનવેબ હસ્તગત કરી, પરંતુ એરટેલ વનવેબની ભારતીય શાખામાં 100% હિસ્સો ધરાવે છે.
૩. એલોન મસ્કની સ્ટારલિંક: આ ક્ષેત્રનો ત્રીજો સૌથી મોટો સ્પર્ધક છે, પરંતુ ભારત સરકારના કડક નિયમોને કારણે તેનું પ્રી-બુકિંગ બંધ કરી દેવામાં આવ્યું હતું. હાલમાં, સ્ટારલિંકને ભારતમાં ગ્લોબલ મોબાઇલ પર્સનલ કોમ્યુનિકેશન બાય સેટેલાઇટ (GMPCS) લાઇસન્સ પ્રાપ્ત થયું નથી.
સેટેલાઇટ ઇન્ટરનેટ કેવી રીતે કામ કરે છે?
સેટેલાઇટ ઇન્ટરનેટ ઉપગ્રહોનો ઉપયોગ કરે છે, જે પૃથ્વી પરના રીસીવરો સાથે જોડાય છે. આ રીસીવરો મોબાઇલ ફોન અથવા લેપટોપ જેવા ઉપકરણોમાં ઇન્ટરનેટ ડેટા ટ્રાન્સફર કરી શકે છે. ભારત સરકારે 2020 અને 2022 ની વચ્ચે અવકાશ ક્ષેત્રને ઉદાર બનાવ્યું, જેનાથી ખાનગી કંપનીઓને સેટેલાઇટ સ્પેક્ટ્રમ અને માળખાગત સુવિધાઓનો ઉપયોગ કરવાની મંજૂરી મળી.
ભારતમાં સેટેલાઇટ ઇન્ટરનેટનું ભવિષ્ય
સેટેલાઇટ ઇન્ટરનેટ સેવા શરૂ થવાથી, ગ્રામીણ અને દૂરના વિસ્તારોમાં હાઇ-સ્પીડ ઇન્ટરનેટ ઉપલબ્ધ થશે. આ ખાસ કરીને એવા વિસ્તારોમાં ફાયદાકારક રહેશે જ્યાં ફાઇબર-ઓપ્ટિક નેટવર્ક સેટ કરવાનું મુશ્કેલ છે. ભારતમાં તેના લોન્ચથી શિક્ષણ, વ્યવસાય, આરોગ્યસંભાળ અને ડિજિટલ સેવાઓને વેગ મળશે.