મુકેશ અંબાણી ભારતના સૌથી ધનિક લોકોમાંના એક છે, અને તેમની રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ વિવિધ ક્ષેત્રોમાં કામ કરી રહી છે. તમે બજારમાં રિલાયન્સનું મીઠું, સિમ, પેટ્રોલ વગેરે જોયું હશે, પરંતુ તમે રિલાયન્સની કાર નહીં જોઈ હોય. મુકેશ અંબાણી દરેક મોટા ક્ષેત્રમાં સક્રિય છે, પરંતુ ઓટોમોબાઈલ બિઝનેસમાં નથી. શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે રિલાયન્સ જેવી ટોચની કંપની ચલાવતા મુકેશ અંબાણી કાર કેમ વેચતા નથી? ચાલો આનું કારણ જોઈએ.
રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝના મુખ્ય વ્યવસાયોમાં પેટ્રોકેમિકલ્સ, ઓઇલ રિફાઇનરી અને ટેલિકોમનો સમાવેશ થાય છે. આ સાથે રિલાયન્સ રિટેલ સેક્ટરમાં પણ સક્રિય છે. પરંતુ રિલાયન્સે ઓટોમોબાઈલ ક્ષેત્રમાં પ્રવેશ કર્યો નથી. શું કારણ છે જે મુકેશ અંબાણીને કાર બનાવતા રોકે છે? આખરે, આટલા મોટા ઉદ્યોગના માલિક હોવા છતાં તે કાર વેચવાનું કેમ ટાળી રહ્યા છે?
રિલાયન્સનો મુખ્ય વ્યવસાય
રિલાયન્સનું મુખ્ય ધ્યાન ઉર્જા, પેટ્રોકેમિકલ્સ અને ટેલિકોમ જેવા મુખ્ય ક્ષેત્રો પર છે. આમાંના મોટાભાગના બિઝનેસ એવા છે જેમાં રિલાયન્સ બિઝનેસ કોર્પોરેટ સાથે સીધો વ્યવહાર કરે છે. તેનું બીજું સફળ બિઝનેસ મોડલ ટેલિકોમ છે, જેમાં કંપની Jio દ્વારા ગ્રાહકો સાથે સીધી રીતે જોડાય છે.
- B2B વ્યવસાય માટે પસંદગી
આ સાબિત કરે છે કે રિલાયન્સનું વર્કિંગ મોડલ મુખ્યત્વે બિઝનેસ-ટુ-બિઝનેસ (B2B) છે. આવા બિઝનેસ મોડલમાં ગ્રાહકોની સીધી દખલગીરી હોતી નથી. Jio એક બિઝનેસ છે જે બિઝનેસ-ટુ-કસ્ટમર (B2C) મોડલ પર કામ કરે છે. Jio ના કિસ્સામાં, કંપની ગ્રાહકો સાથે જોડાય છે, અને Jio દ્વારા જ, રિલાયન્સ પાસે કરોડો લોકોનું નેટવર્ક છે.
તે સ્પષ્ટ છે કે રિલાયન્સ મોટાભાગે તેનો બિઝનેસ B2B દ્વારા ચલાવે છે. પરંતુ કારનું વેચાણ એ B2C બિઝનેસ મોડલ છે. ઓટોમોબાઈલ ક્ષેત્રમાં પણ ગ્રાહકો સાથે સીધો વ્યવહાર કરવામાં આવે છે. પરંતુ ઓટોમોબાઈલ સેક્ટર ટેલિકોમ સેક્ટરથી અલગ છે. Jio રિચાર્જ કરવું સસ્તું છે, પરંતુ નવી કાર ખરીદવા માટે મોટું બજેટ જરૂરી છે.
- ગ્રાહકો અને માંગ-પુરવઠો
જો તમે નવી કાર ખરીદવા માટે બજારમાં જાઓ છો, તો તમારે યોગ્ય કાર માટે ઓછામાં ઓછા 5-6 લાખ રૂપિયા ખર્ચવા પડશે. ઘણા એવા ગ્રાહકો છે જેઓ કાર લોન દ્વારા કાર ખરીદવાનું સપનું પૂરું કરે છે. આ સિવાય કારનો પુરવઠો માંગ કરતા વધુ છે. પરંતુ રિલાયન્સનો ટ્રેન્ડ એવા બિઝનેસમાં રહ્યો છે જ્યાં સપ્લાય ઓછો અને ડિમાન્ડ વધુ છે. - મૂડી રોકાણ
એક કારણ એ છે કે ઓટોમોબાઈલ ઉદ્યોગમાં ઘણાં રોકાણની જરૂર છે. રિસર્ચ અને ડેવલપમેન્ટ, મેન્યુફેક્ચરિંગ અને માર્કેટિંગ જેવા અનેક કાર્યોમાં સમય અને પૈસા ખર્ચવા પડે છે. તેથી, ઓટોમોબાઈલ ક્ષેત્રમાં મોટા નાણાંનું રોકાણ કરવાને બદલે, જ્યાં રિલાયન્સ પહેલેથી જ મજબૂત છે તેવા વ્યવસાયોમાં નાણાંનું રોકાણ કરવું વધુ સારું છે. - બજાર સ્પર્ધા
ઓટોમોબાઈલ ક્ષેત્રમાં પહેલેથી જ જબરદસ્ત સ્પર્ધા છે. મારુતિ સુઝુકી, ટાટા મોટર્સ, મહિન્દ્રા સહિતની આંતરરાષ્ટ્રીય બ્રાન્ડ કાર વેચવાની રેસમાં છે. આ તમામ બ્રાન્ડ કારના વેચાણમાં જૂની ખેલાડી છે. આ બ્રાન્ડ્સની હરીફાઈનો સામનો જંગી રોકાણ સાથે કરવો પડશે. - રિન્યુએબલ એનર્જી
રિલાયન્સ હવે ઉભરતા રિન્યુએબલ એનર્જી બિઝનેસમાં આગળ વધી રહી છે. પરંતુ ઓટોમોબાઈલ સેક્ટર ઈંધણ પર ચાલે છે. તેથી, બંને ક્ષેત્રોમાં હિતોનો સંઘર્ષ હોઈ શકે છે. ઈલેક્ટ્રિક વાહનોનો ટ્રેન્ડ વધી રહ્યો છે, પરંતુ તે એટલું નથી કે આપણે તેના આધારે કાર બનાવવા અને વેચવાનું શરૂ કરીએ. - ઇલેક્ટ્રિક વાહન ઉદ્યોગ
જો કે, રિલાયન્સ ચોક્કસપણે ઇલેક્ટ્રિક વાહન ટેક્નોલોજી અને બેટરીનો બિઝનેસ કરે છે. પરંતુ B2B વ્યવસાય અહીં પણ લાગુ પડે છે. જો મુકેશ અંબાણી કાર બનાવવાનું શરૂ કરે તો આ બિઝનેસ સાથે સંઘર્ષ થઈ શકે છે.
આ કેટલાક મુખ્ય કારણો છે જે મુકેશ અંબાણીની રિલાયન્સને કાર વેચતા અટકાવે છે. દરેક ઉદ્યોગ તેના બિઝનેસ મોડલ અને ઉદ્દેશ્યોને ધ્યાનમાં રાખીને બિઝનેસ કરે છે. કદાચ રિલાયન્સને ઓટોમોબાઈલ સેક્ટર પોતાના માટે યોગ્ય નથી લાગતું, તેથી જ આ દિશામાં પગલાં ભરવામાં આવ્યા નથી.