October 03, 2024
ઈઝરાયલ અને ઈરાન વચ્ચે વધી રહેલા તણાવને કારણે સમગ્ર મધ્ય પૂર્વ યુદ્ધની કગાર પર છે. જો બંને દેશો વચ્ચે યુદ્ધ થશે તો તેની ભારત અને તેના લોકોના ખિસ્સા પર ઊંડી અસર પડશે.
ભારત તેની ઉર્જા જરૂરિયાતો માટે તેલની આયાત પર નિર્ભર છે. રશિયા પાસેથી તેલની આયાત વધતી હોવા છતાં, ભારતનું મોટા ભાગનું ક્રૂડ ઓઈલ મધ્ય પૂર્વમાંથી આવે છે. જો મધ્ય પૂર્વના બે શક્તિશાળી દેશો વચ્ચે યુદ્ધ શરૂ થશે તો તેની અસર તેલ બજાર પર પડશે. આ વિસ્તારમાંથી તેલનો પુરવઠો ખોરવાશે. ભારતની અર્થવ્યવસ્થા પર તેની લાંબા સમય સુધી અસર થઈ શકે છે.
બુધવારે તેલના ભાવમાં 3% થી વધુનો વધારો થયો હતો. બ્રેન્ટ ક્રૂડ વાયદો બેરલ દીઠ $2.26 (રૂ. 189.69) વધીને $75.82 (રૂ. 6,363.72) થયો હતો. તે જ સમયે, યુએસ વેસ્ટ ટેક્સાસ ઇન્ટરમીડિયેટ (WTI) ક્રૂડ $ 2.38 (199.76) વધીને $ 72.22 (રૂ. 6,061.57) પર પહોંચ્યું.
ઈઝરાયેલ અને ઈરાન વચ્ચેના ખુલ્લા યુદ્ધને કારણે ક્રૂડ ઓઈલના ભાવમાં નોંધપાત્ર વધારો થઈ શકે છે. આ ભારત માટે નુકસાનકારક સાબિત થશે. તેલની કિંમતોમાં વધારાને કારણે ભારતમાં મોંઘવારી વધી શકે છે. તેનાથી સામાન્ય લોકોના ખિસ્સા પર મોટી અસર પડશે. દેશના વિકાસની ગતિ ધીમી પડી શકે છે.
Trending News
ભારત રશિયા પાસેથી કેટલું તેલ આયાત કરે છે?
ઓગસ્ટમાં ભારતની આયાતમાં રશિયન તેલનો હિસ્સો ઘટીને લગભગ 36% થયો હતો. સતત પાંચ મહિનાની વૃદ્ધિ બાદ આ ઘટાડો થયો છે. જુલાઈમાં ભારતની કુલ તેલ આયાતમાં રશિયન તેલનો હિસ્સો લગભગ 44% હતો. તે જ સમયે, મધ્ય પૂર્વીય તેલનો હિસ્સો જુલાઈમાં 40.3% થી વધીને ઓગસ્ટમાં 44.6% થયો હતો.
એપ્રિલથી ઓગસ્ટ સુધીમાં સેક્ટરનો હિસ્સો ઘટીને લગભગ 44% થયો છે જે એક વર્ષ અગાઉ 46% હતો. ભારત મધ્ય પૂર્વમાં મુખ્યત્વે ઇરાક, સાઉદી અરેબિયા, UAE અને કુવૈત પાસેથી તેલ ખરીદે છે. ભારત તેની મોટાભાગની એલએનજી જરૂરિયાત કતાર પાસેથી ખરીદે છે. ફેબ્રુઆરીમાં, ભારતે આગામી 20 વર્ષમાં LNG આયાત વધારવા માટે કતાર સાથે $78 બિલિયનના સોદા પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા.
ભારત માટે મહત્વપૂર્ણ શિપમેન્ટના મુખ્ય માર્ગો લડાઈથી પ્રભાવિત થશે
ઈરાન અને ઈઝરાયેલ વચ્ચેના યુદ્ધથી ભારતના બે મુખ્ય તેલ આયાત માર્ગો ખોરવાઈ શકે છે. આ લાલ સમુદ્ર અને હોર્મુઝની સ્ટ્રેટ છે. ભારત લાલ સમુદ્ર મારફતે રશિયા પાસેથી તેલની આયાત કરે છે. જો પ્રદેશમાં તણાવ વધે છે, તો ભારતમાં તેલ લાવતા જહાજોએ હુમલાથી બચવા માટે કેપ ઓફ ગુડ હોપમાંથી લાંબો રસ્તો અપનાવવો પડશે. ભારત માટે તેનાથી પણ વધુ મહત્વની સ્ટ્રેટ ઓફ હોર્મુઝ છે. તેના દ્વારા કતારમાંથી એલએનજી અને ઈરાક અને સાઉદી અરેબિયામાંથી તેલની આયાત કરવામાં આવે છે.
હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ ઓમાન અને ઈરાન વચ્ચે છે. તે પર્શિયન ગલ્ફ અને ઓમાનના અખાત વચ્ચે એક મહત્વપૂર્ણ કડી છે જે અરબી સમુદ્ર તરફ દોરી જાય છે. જો આ માર્ગમાં કોઈ અવરોધ આવે તો તેલની આયાતમાં નોંધપાત્ર વિલંબ થઈ શકે છે. આનાથી સમગ્ર વિશ્વમાં તેલના ભાવમાં નોંધપાત્ર વધારો થશે. ભારત મોટાભાગે આ માર્ગ પર નિર્ભર છે કારણ કે તેનું બે તૃતીયાંશ તેલ અને તેની અડધી એલએનજી આયાત હોર્મુઝમાંથી પસાર થાય છે.
તેલના ભાવમાં વધારાથી અર્થતંત્ર અને મધ્યમ વર્ગને નુકસાન થશે.
તેલની કિંમતોમાં વધારાથી સમગ્ર અર્થવ્યવસ્થાને અસર થશે. મોંઘવારી ઘટાડવા માટે આરબીઆઈએ વ્યાજદર ઊંચા રાખવા પડશે. તેલ અને ગેસના ઊંચા ભાવ અને પુરવઠાની અછતથી ફુગાવો વધશે. સરકાર ઈંધણ પર જંગી સબસિડી આપે છે. તેલના ભાવ વધવાથી સરકારી ખર્ચમાં વધારો થશે. આનાથી ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ડેવલપમેન્ટ જેવા કામ પર થતા ખર્ચમાં ઘટાડો થશે. આનાથી રાજકોષીય ખાધ ઘટાડવાના સરકારના લક્ષ્યને પણ અસર થઈ શકે છે.