ભારતીય શેરબજાર માટે સોમવાર બ્લેક મન્ડે સાબિત થઈ રહ્યો છે. બજારના મુખ્ય સૂચકાંકો સેન્સેક્સ અને નિફ્ટીમાં સતત ઘટાડો થઈ રહ્યો છે. બજારના આ ઘટાડામાં રોકાણકારોને રૂ. 17 લાખ કરોડથી વધુનું નુકસાન થયું છે. બજારના જાણકારોના મતે અમેરિકામાં મંદીના ભય અને મધ્ય પૂર્વમાં વધતા તણાવને કારણે રોકાણકારોમાં ગભરાટ છે. જેના કારણે વિશ્વભરના શેરબજારોમાં ભારે ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. તો ચાલો આપણે જાણીએ કે કેવી રીતે અમેરિકા ભારતીય શેરબજાર માટે વિલન બન્યું અને જો અમેરિકામાં મંદી આવે તો ભારત પર તેની શું અસર થશે?
અમેરિકાની સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા
વિશ્વની સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા અમેરિકા પર આર્થિક મંદીનો ખતરો વધી રહ્યો છે. ઘણા વિશ્લેષકો દ્વારા મંદીની અટકળો વચ્ચે હવે ગોલ્ડમેન સૅક્સે પણ આશંકા વધારી છે. ગોલ્ડમેન સૅક્સે અમેરિકામાં આગામી વર્ષમાં મંદીનું અનુમાન બદલ્યું છે અને વધાર્યું છે.
બ્લૂમબર્ગના અહેવાલ મુજબ, ગોલ્ડમેન સૅક્સ ગ્રુપ ઇન્ક.ના અર્થશાસ્ત્રીઓએ આગામી વર્ષે અમેરિકામાં મંદીનો અંદાજ 15 ટકાથી વધારીને 25 ટકા કર્યો છે. જોકે, રાહતની વાત એ છે કે અર્થવ્યવસ્થા પર મંદીનું જોખમ હોવા છતાં અચાનક મોટું નુકસાન થવાનું જોખમ નથી. ગોલ્ડમૅન સૅશના અર્થશાસ્ત્રીઓ માને છે કે મંદીના વધતા જોખમ છતાં, એવા ઘણા કારણો છે જે સૂચવે છે કે બેરોજગારીમાં વધારો થવા છતાં, અર્થતંત્રમાં અચાનક મોટો ઘટાડો થવાનો નથી.
બેરોજગારી ખૂબ વધી ગઈ છે
અમેરિકામાં ગયા અઠવાડિયે અર્થવ્યવસ્થા સાથે જોડાયેલા કેટલાક ચિંતાજનક આંકડા સામે આવ્યા હતા. અમેરિકામાં બેરોજગારીનો દર 4.3 ટકા પર પહોંચી ગયો છે. ઓક્ટોબર 2021 પછી અમેરિકામાં બેરોજગારીનો આ સૌથી મોટો આંકડો છે. બેરોજગારીના દરમાં થયેલો આ વધારો બજારની ધારણા કરતાં વધુ છે અને તેના કારણે ફરી એક વખત મંદીનો ભય વધી ગયો છે. વિશ્લેષકો માને છે કે બેરોજગારીમાં થયેલો જંગી વધારો આવનારી મંદીનો સંકેત છે. આ આંકડાઓમાં લોકોને અપેક્ષા મુજબ નોકરીઓ ન મળવાને કારણે બેરોજગારીનો દર 3 વર્ષની ટોચે પહોંચી ગયો છે. આ અહેવાલ બાદ અમેરિકામાં ફરી એકવાર મંદીનો ભય જોર પકડ્યો છે.
અમેરિકન શેરબજાર પર અસર
મંદીના ભયની અસર શેરબજાર પર પણ દેખાઈ રહી છે. ડાઉ જોન્સ ઈન્ડસ્ટ્રીયલ એવરેજના ફ્યુચર્સ આજે સવારે 7 વાગ્યે 375 પોઈન્ટ (લગભગ 1 ટકા) કરતા વધુ ડાઉન હતા. આ પહેલા શુક્રવારે ડાઉ જોન્સ ઈન્ડસ્ટ્રીયલ એવરેજ 610.71 પોઈન્ટ અથવા 1.51 ટકા ઘટ્યો હતો. જ્યારે S&P 500 ઇન્ડેક્સ 1.84 ટકાના નુકસાનમાં હતો અને ટેક સ્ટોક ફોકસ્ડ ઇન્ડેક્સ Nasdaq Composite 2.43 ટકાના નુકસાનમાં હતો.
ભારત પર શું થશે અસર?
વિશ્વની સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા અમેરિકામાં મંદીની સંભાવના છે ત્યારે ભારતમાં પણ મંદી જોવા મળી શકે છે. કારણ કે 2008માં અમેરિકામાં આવેલી મંદીએ સમગ્ર વિશ્વના અર્થતંત્રને હચમચાવી નાખ્યું હતું. તે જ સમયે, જો આ આશંકા સાચી છે, તો અમેરિકામાં મંદીના કારણે, આયાત અને નિકાસને નોકરીઓ પર સૌથી વધુ અસર પડી શકે છે. ભારતમાં અમેરિકન કંપનીઓ ફરી એકવાર છટણીનો સામનો કરી શકે છે. સાથે જ તેની અસર ડોલર ઈન્ડેક્સ પર પણ જોવા મળી શકે છે. અગાઉ વર્ષ 2008માં અમેરિકામાં મંદી હતી ત્યારે સૌથી ખરાબ અસર શેરબજાર અને નિકાસ-આયાત પર પડી હતી.
જ્યારે ભારતમાં બહુ ઓછા લોકો શેરબજાર સાથે જોડાયેલા હતા. બીજી તરફ, આયાતી માલને કારણે નુકસાન થયું હતું, પરંતુ નિકાસને વેગ મળ્યો હતો. ભારત પર મંદીની વધુ અસર ન થવાનું એક મોટું કારણ એ છે કે અહીંનું સ્થાનિક બજાર ઘણું મોટું છે. પરંતુ આ વખતે જો મંદી આવે તો તેની નકારાત્મક અસર બજાર પર જોવા મળી શકે છે.