December 01, 2025
૩ સપ્ટેમ્બરના રોજ નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે અનેક જાહેરાતો કરી હતી. તેમણે મોટાભાગની ખાદ્ય ચીજો અને દૈનિક ઉપયોગની વસ્તુઓને ૫% GST કૌંસમાં રાખી હતી, જ્યારે કેટલીક વસ્તુઓને ૧૮% GST સ્લેબમાં રાખવાની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી.
સિગારેટ અને તમાકુ જેવા હાનિકારક ઉત્પાદનો પર GST વધારીને ૪૦% કરવામાં આવ્યો હોવા છતાં, બીડી પર GST ૧૮% સ્લેબ કરવામાં આવ્યો હતો. બીડી બનાવવામાં વપરાતા તેંદુના પાન પર GST ૧૮% થી ઘટાડીને ૫% કરવામાં આવ્યો છે. હાલમાં, સિગારેટ, તમાકુ અને બીડી જેવા ઉત્પાદનો પર ૨૮% GST છે. પરંતુ આ નવા ફેરફાર પછી, બીડી સસ્તી થશે અને સિગારેટ અને તમાકુ મોંઘા થશે.
હવે બિહારમાં આ અંગે રાજકારણ શરૂ થયું છે. સરકારને ઘેરવાના પ્રયાસમાં, કેરળ કોંગ્રેસે એક એવું ટ્વિટ કર્યું, જે ઉલટું પડ્યું. કેરળ કોંગ્રેસે બિહારની સરખામણી બીડી સાથે કરી, જેના કારણે રાજકારણ ગરમાયું છે.
લોકો પૂછી રહ્યા છે કે બીડી પર ૧૮% GST કેમ?
Trending News
બીજી તરફ, એવા પણ પ્રશ્નો ઉભા થઈ રહ્યા છે કે જ્યારે સિગારેટ, તમાકુ જેવા ઉત્પાદનો પર 40% GST છે, તો પછી બાકીની બીડી પર GST કેમ ઘટાડીને 18% કરવામાં આવ્યો છે? આ પગલાથી સોશિયલ મીડિયા પર લોકોને આશ્ચર્ય થયું છે, જેમણે પૂછ્યું છે કે શું સિગારેટ હાનિકારક છે, પણ બીડી નહીં? કેટલાક લોકોએ તેને બિહારમાં આગામી વિધાનસભા ચૂંટણી સાથે જોડી છે.
બીડી પર GST કેમ ઘટાડવામાં આવ્યો?
બીડી પર GST ઘટાડવાનો હેતુ કદાચ સ્થાનિક બીડી ઉદ્યોગને બચાવવાનો હોઈ શકે છે, કારણ કે ટ્રેડ યુનિયનો અનુસાર, તેમાં 60 થી 70 લાખ લોકો કામ કરે છે, જેમાં મહિલાઓની ભાગીદારી વધુ છે. તે જ સમયે, શ્રમ અને રોજગાર મંત્રાલયના એક ડેટા અનુસાર, દેશમાં લગભગ 40 લાખ લોકો સીધા બીડી ઉદ્યોગ સાથે સંકળાયેલા છે.
NDTV અનુસાર, ભાજપના વૈચારિક પિતૃ સંગઠન RSS સાથે સંકળાયેલા સંગઠનો સહિત ઘણા સામાજિક સંગઠનોએ સરકારને બીડી પર GST દર 28 ટકા ઘટાડવાની માંગ કરી હતી. તેમનો દાવો છે કે આનાથી કામદારોને મદદ મળશે.
સ્વદેશી જાગરણ મંચે નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણને પત્ર લખીને જણાવ્યું હતું કે 28% GST થી રજિસ્ટર્ડ બીડી ઉત્પાદન ક્ષેત્રમાં રોજગાર પર અસર પડી છે. આના કારણે બિનરજિસ્ટર્ડ બીડી ઉત્પાદન એકમોમાં કામ કરતા કામદારોને પણ મુશ્કેલી પડી રહી છે. સંગઠને જણાવ્યું હતું કે અગાઉ બીડી પર ખૂબ ઓછી ડ્યુટી વસૂલવામાં આવતી હતી અને ઘણા રાજ્યોમાં બીડી પર વેચાણ વેરો નહોતો, જેના કારણે કામદારોને ઓછી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડતો હતો.
નવા દર ક્યારે લાગુ થશે?
સરકારે કહ્યું છે કે GST દરોમાં ફેરફાર 22 સપ્ટેમ્બરથી અમલમાં આવશે, પરંતુ સિગારેટ, પાન મસાલા, ગુટખા, બીડી અને અન્ય તમાકુ ઉત્પાદનો વળતર સેસ ખાતા હેઠળ લોન અને વ્યાજ ચુકવણીની જવાબદારીઓ પૂર્ણ ન થાય ત્યાં સુધી સમાન દરે વેચાતા રહેશે.